Urfa Milletvekili Kanun Teklifi Verdi: Staj ve Çıraklık Süresi Emeklilikten Sayılsın

HDP Şanlıurfa Milletvekili Ömer Öcalan, Kanun teklifinin ardından yaptığı yazılı açıklamada şunları belirtti:
Sosyal güvenlik sistemine sigortalı olarak yapılan bildirimlerin emeklilik için sayılabilmesi için uzun vadeli sigorta olarak adlandırılan malullük-yaşlılık-ölüm sigorta koluna prim ödenmesi gerekmektedir. Gerekçede de açıklandığı üzere staj süresince öğrencilerden sadece iş kazası-meslek hastalığı-hastalık primi alınmakta, emeklilik primi ise alınmamaktadır. Bu nedenle stajda geçen süreler hem sigortalı prim gün sayısında hem de sigortalılık süresinin başlangıcında geçerli olmamaktadır. Bu bağlamda, stajyer öğrencilik ve çıraklık sürelerinin emeklilik süresinden sayılması için en azından iki seçenek sunulmalıdır. Birincisi, stajyer ve çırakların çalışma başlangıçlarının doğrudan emeklilikte başlangıç kabul edilmesi. İkincisi ise staj ve çıraklıkta geçen sürelere, askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilmesi.

Türkiye’de Mesleki ve Teknik eğitim içinde (örgün ortaöğretim kurumlarına devam eden) 1,5 milyon öğrenci eğitim ve öğretimine devam etmektedir. Mesleki ve Teknik eğitim kurumları dışında, Mesleki Eğitim Merkezleri’nde ise 115 bin öğrenci (çırak ve kalfalar) mevcuttur. Mesleki Eğitim Merkezleri’nde okuyan öğrenciler; aile, işveren ve çalışma şartları gibi nedenlerden dolayı çalışma hayatına uyum sağlamakta güçlük çekmekte, sanayi sitelerinde çıraklık ve “mesleki eğitim” adıyla bir yanıyla çocuk emeğini sömüren yaygın çalıştırma biçimlerine dönüştüğü görülmektedir. Çırak ve stajyer öğrenciler, çoğu zaman yetişkinlerle aynı iş yaptırılarak çalışmaya mecbur bırakılmaktadır. Alana ilişkin yasal düzenlemelerin ve politikaların tümü, çıraklık ve stajyerliğin artmasına neden olmakta, sermayenin ucuz ve vasıfsız işgücü ihtiyacını karşılamak üzere politikalar izlenmektedir. Bütün bunlara rağmen çıraklar ve stajyer öğrenciler çıraklık ve staj süreleri için malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasından sağlanan haklardan yararlanamamaktadır. Bu nedenle, staj ve çıraklıkta geçen sürelerin emeklilik prim gün sayılarının hesabında ve sigortalılık sürelerinin başlangıcında kabul edilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda geçmişe yönelik olarak da söz konusu kişilere borçlanma imkanı sağlanmasıyla çıraklık ve staj süreleri emeklilikte değerlendirilmesi sağlanmalıdır. 

Sosyal güvenlik sistemine sigortalı olarak yapılan bildirimlerin emeklilik için sayılabilmesi için uzun vadeli sigorta olarak adlandırılan malullük-yaşlılık-ölüm sigorta koluna prim ödenmesi gerekmektedir. Yukarıda da açıklandığı üzere staj süresince öğrencilerden sadece iş kazası-meslek hastalığı-hastalık primi alınmakta, emeklilik primi ise alınmamaktadır. Bu nedenle stajda geçen süreler hem sigortalı prim gün sayısında hem de sigortalılık süresinin başlangıcında geçerli olmamaktadır. Bu bağlamda, stajyer öğrencilik ve çıraklık sürelerinin emeklilik süresinden sayılması için en azından iki seçenek sunulmalıdır. Birincisi, stajyer ve çırakların çalışma başlangıçlarının doğrudan emeklilikte başlangıç kabul edilmesi. İkincisi ise staj ve çıraklıkta geçen sürelere, askerlikte olduğu gibi borçlanma hakkının verilmesi.