Tıp Fakültesinde ilk kez ‘Vitrektomi’ göz ameliyatı yapıldı- Vitrektomi nedir?

İlk kez yapılan Vitrektomi ameliyatı ile bundan böyle hastalar, Şanlıurfa dışına gitmeden kendi memleketinde ameliyat olacak.

HER ZAMAN HALKIMIZIN HİZMETİNDEYİZ
Şimdiye kadar Şanlıurfa’da hiç yapılmamış ve göze yapılan diğer operasyonlardan farklılık arzeden göz ameliyatının Şanlıurfa’da yapılmasından mutluluk duyduğunu söyleyen Tıp Fakültesi Başhekimi Doç. Dr. Hasan Karsen; “Şimdiye kadar bu tür hastalar şehir dışına gidiyorlardı, dolayısıyla hem hastaya hem de kamuya ciddi bir yük getiriyordu. Artık bunlara gerek kalmadı. İnşallah biz bu faaliyetlerimizi daha da hızlandırarak devam ettireceğiz, her zaman halkımızın hizmetinde olacağız” dedi.

VATANDAŞLARIMIZIN BAŞKA İLLERE GİTMESİNE GEREK KALMADI
Ameliyatı gerçekleştiren Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fatih Mehmet Adıbelli Vitrektomi hastalığını ve ameliyatın nasıl olduğunu anlattı. Vitrektomi gereken hastanın ameliyat edilmemesi durumunda uzun vadede ciddi bir görme kaybı ile karşı karşıya kalabileceğini belirten Yrd. Doç. Dr. Fatih Mehmet Adıbelli; “Bu işlem, göz içerisine girilerek saydam olan göze şeklini veren jöle kıvamındaki vitre sıvısının hem kesilip hem de vakumla birlikte alınarak aynı anda gözün içerisine sıvı verilmesine dayanan özellikli bir ameliyattır. Vitrektomi diyabete bağlı göz hasarında, göz içi kanamalarda, travmalarda, retinanın yerinden ayrılması durumunda yapılması gerekiyor. Şimdiye kadar Şanlıurfa’mızda bu işlem yapılmıyordu, geçen hafta 3 hastamıza bu ameliyatı yaptık. Yaptığımız uygulamalar vitrektominin teknik olarak en yeni olan versiyonu ile uygulanmıştır. Rektörlüğümüzün, Başhekimliğimizin desteğiyle, gayet modern olan ameliyathanelerimizde bu uygulamaya başladık” dedi.

Vitrektomi nedir?
Vitrektomi, gözün arka kısmında geniş alandaki boşluğu dolduran jeli, bulunduğu yerden ayırıp boşaltma işlemidir. Vitreus denilen bu jelin boşaltılması vitreoretinal cerraha retinaya ulaşma imkanı verir. 1971 yılında ABD ‘den Dr. Machemer ve arkadaşları modern vitrektomi ameliyatlarının önünü açmışlardır. Günümüze kadar olan süreçte de giderek gelişen teknikler ve cihazlar ile daha başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Genellikle skleraya (gözün beyaz kısmına) 3 giriş yapılarak ameliyat gerçekleştirilir. Girişlerden biri göz içine sıvı vermek için diğer girişler de ışık kaynağı ve vitrektör cihazının girmesi için kullanılır.
Vitrektomi ameliyatları için ameliyat mikroskobu, göz içini görebilmek için ya kontakt lens veya nonkontakt görüntüleme sistemleri kullanılır.
Son yıllarda trans konjonktival vitrektomi sistemleri kullanılmaya başlanmış olup çok küçük girişlerle en az yan etki meydana getirilerek dikişsiz ameliyatlar yapılmaktadır.
Vitrektomi yapma ihtiyacı hangi durumlarda doğar?
Vitrektomi uygulamasının birçok endikasyonu vardır. En önemli sebepleri:
- Diyabetik retinopati
- Vitreus kanaması
- Makula deliği
- Makular pucker (kırışıklık)
- Retina dekolmanı
- Katarakt cerrahisi sonrası göz içinde lens kalıntısı komplikasyonu
- Katarakt ameliyatları sonrası göz içi enfeksiyonlar (endoftalmi)
- Göz içi yabancı cisim çıkartılması amacıyla
Vitrektomi kaç çeşittir?
Standart vitrektomi cerrahisinde 20 gauge uç kullanılır. Bu yöntemde kesi her ne kadar milimetrik de olsa dikiş atılması gerekir. Yeni uygulanmaya başlanan ve sadece 0.5 mm delik gerektiren 23 ve 25 gauge yöntemlerinde genellikle dikiş gerekmez ve skleraya uygulanan cerrahi insizyon kendiliğinden iyileşir.
Vitrektomi olan hasta hastalığından tamamen kurtulur mu? Olayın tekrarlama şansı var mı?
Hastalığın ne olduğuna göre cevap değişir. Bazı durumlarda tekrar ameliyatlar gerekebilir. Vitrektomi ameliyatlarında gerekli olduğu zaman göz içi silikon konulup birkaç ay sonra silikonun geri alınması işlemi yapılır. Komple vitrektomi yapılmışsa tekrar vitrenin temizlenmesi söz konusu değildir ancak retinanın sorunlarına bağlı tekrar ameliyatlar gerekli olabilir.
Bu ameliyatlarda hangi tür anestezi tercih edilir? Genel mi lokal mi? Neden?
Son yıllarda 23 ve 25 gauge girişler gibi sütür(dikiş) gerektirmeyen yöntemler ve hızlı işlem yapan cihazlar geliştiği için ameliyat süreleri giderek kısalmaktadır. Bu nedenle lokal anestezi ile ameliyatlar artmaktadır, yine de genel anestezi kullanımı mevcuttur. Ameliyatlar eskiye kıyasla daha çok oranda lokal anestezi ile yapılmaktadır.
Vitrektomi ameliyatı gereken ve bundan kaçan hastayı neler bekler? Ameliyat sonrası olabilecek kötü sonuçlar (Komplikasyonlar) nelerdir?
Vitrektomi gerekli olan hastalıklar tedavi edilmezse körlük ve gözün tümden kaybı söz konusu olabilir, örneğin retina yırtığı ve dekolmanı olan bir hasta tedavi edilmezse gözde zaman içinde körlük ve ftiziz( gözün küçülüp çürümesi) kaçınılmazdır.
Vitrektomi komplikasyonları başlıcaları kanama, retina yırtıkları, katarakt oluşumu ve enfeksiyondur.
En sık görülen komplikasyon katarakt oluşumudur. Bu durumda katarakt cerrahisi ile sorun ortadan kaldırılır. Yapılan araştırmalarda vitrektomi ameliyatı geçiren hastaların 2 yıl içinde %90’ında katarakt oluşmaktadır.

Retina yırtıklarında her zaman vitrektomi ameliyatı gerekli mi?

Retina yırtıklarında genellikle sebep vitreusun retinayı çekip yırtık oluşturmasıdır. Retina yırtıkları vitre içine kanama veya retinanın alttaki tabakadan ayrılması (retina dekolmanı) nedeniyle görme kaybına yol açarlar. İlk belirtileri ışık çakmaları ve uçuşan noktalar görmedir. Erken dönem yırtıklar laser fotokoagulasyon ile sınırlandırılıp yırtığın ilerlemesi durdurulup ameliyata gerek kalmadan kontrol altına alınabilir, bu nedenle erken teşhis ve düzgün tedavi çok önemlidir. Vitre içi kanama veya retina dekolmanı oluşmuşsa vitrektomi ameliyatı şart olabilir. Vitrektomi ile kan temizlenir ve retina yatıştırılıp ameliyat tamamlanır.
Sonuç olarak vitrektomi ve retina cerrahileri 2000 li yıllardan sonra teknolojik gelişmelerin verdiği destekle yeni metodlarla gelişerek yüz güldürücü sonuçlarla ilerlemeye devam etmektedir. Gerekli olduğu zaman vitreoretinal ameliyatlardan kaçınmamak gereklidir.