Toksik kirleticiler tehlikeli seviyede ulaştı

Atatürk Barajı sularıyla ilgili korkunç bulgulara ulaşan Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aysel Alkan UÇKUN, "Atatürk barajı kıyısında Adıyaman dahil hiç bir yerleşim yerinin atık su arıtmasının olmadığı  Kanalizasyon suyu direkt baraja aktığını Atatürk Barajı’kıyısındaki Kahta, Samsat,Oluklu, Sitilce, Bozova ve Akyazıda tarımsal atıklar toksik kirleticiler tehlikeli seviyede ulaştığı sonucuna vardı. 

Adıyaman’da herhangi bir arıtım tesisi bulunmadığından atık suların doğrudan derelere deşarj edilmesi yoluyla Atatürk Barajı’na karışmaktadır. Adıyaman’ın sulama suyu ihtiyacını karşılayan Atatürk Barajı’nın Kahta, Samsat, Oluklu, Sitilce, Bozova ve Akyazı ilçelerinin kenarlarında tarımsal faaliyetler yapılmaktadır. Dolayısıyla kullanılan pestisitler baraj gölüne ulaşmaktadır.

Uçkan proje çalışmasında yer alan raporda: Atatürk Baraj Gölü’nün litoral kuşağından toplanan su, sediment ve aynalı sazanın (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758) kas dokusunda organoklorlu pestisit (Alpha-HCH, Gamma-HCH, Beta-HCH, Heptachlor, Aldrin, Heptachlor Exo Epoxide, Dieldrin, pp-DDE, pp-DDD, op-DDD, op-DDT, pp-DDT) kalıntı düzeyleri belirlenmiştir. Adıyaman Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarı’nda Gaz kromatografisi-Kütle Spektrometresi ile organik çözücülerle organoklorlu pestisitlerin niceliksel analizi yapılmıştır. Örneklerde alpha-HCH, beta-HCH, dieldrin, p,p’-DDE, p,p’-DDD, o,p’-DDD, o,p’-DDT ve p,p’-DDT kalıntısı bulunurken, gamma-HCH, heptachlor, aldrin, heptachlor exo epoxide kalıntısına rastlanmamıştır. Akyazı, Bozova ve Sitilce’nin su kalite parametrelerinin diğer bölgelere göre düşük olduğu belirlenmiştir. En fazla pestisit kalıntısı, Şanlurfa’nın Akyazı ilçesinde, en az Adıyaman’ın Oluklu ilçesinde saptanmıştır. Atatürk Baraj Gölü’nün çevresindeki Akyazı ve Bozova bölgeleri pamuk tarımıyla ünlüdür, bundan dolayı toksik kirleticilerin su ekosistemine karıştığı yer olarak düşünülebilir. Genel olarak pestisit kalıntıları en yüksekten en düşüğe; p,p’-DDE>dieldrin>p,p’-DDD>p,p’-DDT>o,p’-DDT>o,p’-DDD>beta-HCH>alpha-HCH şeklinde bulunmuştur. Bazı balık örneklerinde pestisit biyobirikiminin olduğu gözlenmiştir ve bu kalıntı değerleri, Çevre Koruma Ajansı’nın (EPA) sucul yaşam ve insanların korunması için belirlediği 0.01 μg/L’lık standardın üstünde bulunmuştur. Bu araştırma, Atatürk Baraj Gölü’nde yapılan ilk pestisit kalıntı analizi olması açısından önem taşımaktadır.” deniliyor.

Şanlıurfa'nın içme sularının da karşıladığı Atatürk Baraj gölünden alınan balık örneklerinde İnsanların korunması için belirlenen zehir standardın üstünde bulunmuş. Arıtıldıktan sonra içme için verilen suyun bu verilerden etkilenip etkilenmediği henüz bilinmiyor.

Kaynak: www.balikligol.com