TBMM, Dersim Dosyasını 74 Yıl Sonra Açıyor
1938 yılında Dersim'de yaşanan kanlı olaylar, aradan geçen 74 yılın ardından TBMM tarafından gündeme alındı.
1980 öncesindeki Dersim dilekçeleri imha edildi. TBMM arşivlerinde, Dersim olaylarında yaşanan mağduriyetle ilgili çok sayıda dilekçe bulunuyor. Özellikle 1940'lı yıllarda bu konularda yoğun şikâyet gelmiş. Ancak tek parti hükümeti, yürürlükteki kanunları da gerekçe göstererek dilekçelerle ilgili herhangi bir işlem yapmamış. Dilekçelerin sıra numarası ve başlıkları Meclis arşivlerinde dururken, içeriklerine ulaşılamıyor. Çünkü 1980 darbesiyle yönetime el koyan askerî cunta, Meclis'e o tarihten önce gelen bütün dilekçeleri imha etmiş.
1938 yılında Dersim'de yaşanan kanlı olaylar, aradan geçen 74 yılın ardından TBMM tarafından gündeme alındı. 1940'lı yıllarda bu konuda Meclis'e gelen yüzlerce dilekçe hakkında, dönemin yürürlükteki kanunları çerçevesinde hiçbir işlem yapılmamıştı. Dersim olaylarının yakın zamanda yeniden gündeme gelmesi ve tartışılması üzerine, olaylarda mağdur olmuş insanlar da bir kez daha Meclis'in kapısını çaldı. Dilekçe Komisyonu'na son 3 ay içerisinde 150'nin üzerinde başvuru yapıldı. Komisyon, bu kez başvuruları görmezden gelmedi. Bir alt komisyon kurulması ve yaşananların ayrıntılı şekilde araştırılması planlanıyor.
CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün'ün "Dersim katliamının sorumlusu devlet ve CHP'dir. Atatürk de bu olaylardan haberdardı." yönündeki açıklamaları, 1938 yılında bölgede yaşanan acıları yeniden gündeme getirmişti. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın devlet adına özür dilediği Dersimliler, yaşanan acıların tüm ayrıntılarıyla ortaya çıkarılması ve mağduriyetlerinin giderilmesini istiyor. Bölge halkı, bunun için de 1935'te Tunceli Kanunu'nu çıkararak kanlı olaylara meşruiyet tanıyan TBMM'yi göreve çağırdı. Son Dersim tartışması sürecinde Meclis'e çok sayıda mağduriyet dilekçesi geldi. Dilekçelerde ağırlıklı olarak kayıp mezar yerlerinin gösterilmesi, sürgünler nedeniyle doğan mağduriyetlerin giderilmesi ve ilgili arşivlerde inceleme yapılmasına dönük talepler yer alıyor.
AK Parti Çanakkale Milletvekili ve Meclis Dilekçe Komisyonu Başkanı Mehmet Daniş, Dersim olaylarıyla ilgili 150'yi aşkın başvuru aldıklarını belirtti. Başvurular konusunda ilgili kurumlarla yazışmaya başladıklarını söyledi. Daniş, "Bu kadar yoğun başvurunun olduğu bir konuda alt komisyon kurmanın uygun olacağını düşünüyoruz. Toplumda da bu yönde bir beklenti var. Biz ilgili kurumlara yazı yazmaya başladık, bazılarından cevaplar da geldi. Genelkurmay ve ilgili diğer kurumların arşivlerinde olaylarla ilgili belgeler olabileceğini düşünüyoruz." dedi. Gelecek hafta kurulması beklenen alt komisyon, öncelikle başvuru sahiplerini Ankara'ya çağırıp ifadelerine başvuracak. Dersim olaylarının yaşayan tanıkları da bu çerçevede dinlenecek. Alt komisyon, çalışma sürecinde arşiv taraması ve ilgili kurumlarla yazışmalarını sürdürecek. İfadeler ve elde edilen resmî evraklar doğrultusunda bir rapor hazırlanacak. Aynı zamanda Dersim olayları konusunda TBMM'nin resmî kararı olacak rapor doğrultusunda gerekirse idarî ve yasal düzenlemeler yapılacak.
Habib Güler / Zaman
1938 yılında Dersim'de yaşanan kanlı olaylar, aradan geçen 74 yılın ardından TBMM tarafından gündeme alındı. 1940'lı yıllarda bu konuda Meclis'e gelen yüzlerce dilekçe hakkında, dönemin yürürlükteki kanunları çerçevesinde hiçbir işlem yapılmamıştı. Dersim olaylarının yakın zamanda yeniden gündeme gelmesi ve tartışılması üzerine, olaylarda mağdur olmuş insanlar da bir kez daha Meclis'in kapısını çaldı. Dilekçe Komisyonu'na son 3 ay içerisinde 150'nin üzerinde başvuru yapıldı. Komisyon, bu kez başvuruları görmezden gelmedi. Bir alt komisyon kurulması ve yaşananların ayrıntılı şekilde araştırılması planlanıyor.
CHP Tunceli Milletvekili Hüseyin Aygün'ün "Dersim katliamının sorumlusu devlet ve CHP'dir. Atatürk de bu olaylardan haberdardı." yönündeki açıklamaları, 1938 yılında bölgede yaşanan acıları yeniden gündeme getirmişti. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın devlet adına özür dilediği Dersimliler, yaşanan acıların tüm ayrıntılarıyla ortaya çıkarılması ve mağduriyetlerinin giderilmesini istiyor. Bölge halkı, bunun için de 1935'te Tunceli Kanunu'nu çıkararak kanlı olaylara meşruiyet tanıyan TBMM'yi göreve çağırdı. Son Dersim tartışması sürecinde Meclis'e çok sayıda mağduriyet dilekçesi geldi. Dilekçelerde ağırlıklı olarak kayıp mezar yerlerinin gösterilmesi, sürgünler nedeniyle doğan mağduriyetlerin giderilmesi ve ilgili arşivlerde inceleme yapılmasına dönük talepler yer alıyor.
AK Parti Çanakkale Milletvekili ve Meclis Dilekçe Komisyonu Başkanı Mehmet Daniş, Dersim olaylarıyla ilgili 150'yi aşkın başvuru aldıklarını belirtti. Başvurular konusunda ilgili kurumlarla yazışmaya başladıklarını söyledi. Daniş, "Bu kadar yoğun başvurunun olduğu bir konuda alt komisyon kurmanın uygun olacağını düşünüyoruz. Toplumda da bu yönde bir beklenti var. Biz ilgili kurumlara yazı yazmaya başladık, bazılarından cevaplar da geldi. Genelkurmay ve ilgili diğer kurumların arşivlerinde olaylarla ilgili belgeler olabileceğini düşünüyoruz." dedi. Gelecek hafta kurulması beklenen alt komisyon, öncelikle başvuru sahiplerini Ankara'ya çağırıp ifadelerine başvuracak. Dersim olaylarının yaşayan tanıkları da bu çerçevede dinlenecek. Alt komisyon, çalışma sürecinde arşiv taraması ve ilgili kurumlarla yazışmalarını sürdürecek. İfadeler ve elde edilen resmî evraklar doğrultusunda bir rapor hazırlanacak. Aynı zamanda Dersim olayları konusunda TBMM'nin resmî kararı olacak rapor doğrultusunda gerekirse idarî ve yasal düzenlemeler yapılacak.
Habib Güler / Zaman
