Tarihte Kürt Olan İslam Alimleri

Ali Hariri Kimdir?
(1009 - Hakkari - 1080) klasik Kürt edebiyatı şairi. İlk Kürt şairi sayılmaktadır. Hariri'den itibaren (11. yüzyıl) Kürt edebiyatında, divan edebiyatı dönemi başlar.

Abdulkadir Geylani kimdir?
(1077 Gilan - 1166 Bağdat) Kürt asıllı İslam bilgini ve Kadiri tarikatının kurucusudur.

Abdulbasid Abdussamed kimdir?
(1927 Armant – 1988 Kahire) Kürt ve Arap asilli Dünyaca ünlü hafız ve Kur'an kârisi.

Ehmedê Xanê kimdir?
(1650 Hakkari - 1707 Ağrı) Türkçe Kürtçe Arapça ve Farsça bilen Kürt asıllı edip, şair, tarihçi ve mutasavvıf.

El Cezerî kimdir?
(1136 - Cizre - 1206 ) İslam'ın altın çağında çalışmalar yapan Kürt asıllı Müslüman bilim adamı ve mühendis, Leonardo da Vinci El-Cezeri'nin otomatonlarından etkilendiği söylenir. Bugün sibernetiğin ilk adımlarını attığı ve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilen kişi Ebû’l İz El Cezeri'dir.

Feqîyê Teyran kimdir? 
(1590 - Van - 1660) Kürt asilli şair masal ve destan yazarı. En önemli eseri Hespê Reş'tir (Kara At). Bu eser 1965’te Moskova’da Kürtçe-Rusça olarak yayınlandı.

Melayê Cizîrê kimdir?
(1570 - Cizre - 1640) Kürt asıllı Islam alimi, Edebiyatçı ve mutasavvıf.

Bediuzzaman Said-i Kurdî kimdir?
(1878 Bitlîs - 1960 Şanlıurfa) Kürt İslam âlimi ve tefsir yazarı. Risale-i Nur Külliyatı'nın yazarı.

Molla Halil Siirdî kimdir?
(1753 Bitlis - Siirt 1841) Kürt asıllı Tefsir, fıkıh ve hadis alimi ve Yazar Arapça ve Kürtçe dilinde toplam 24 eseri var.

Hz. Caban El Kurdî (r.h.) kimdir?
Hz. Muhammed (sav) zamanında Müslüman olan ilk Kürt asilli sahabelerden biri. Ayrica İslam tarihinde ilk olarak atanan valilerdendir. Kaynak ; Taraf Gzt.

Hz. Zozan (r.h.) kimdir?
Hz. Muhammed (sav) zamaninda Müslüman olan ilk Kürt asilli kadin. Kaynak : Taraf Gzt.

Selahaddin-i Eyyubi El Kurdî kimdir?
(1138 Tikrit - 1193 Şam) Eyyubi hanedanının kurucusu olan hükümdar. Hıttin Muharebesi ile 1187'de Kudüs'ü Haçlı kuvvetlerinden alarak kentte 88 yıl süren Hıristiyan egemenliğine son vermiş, akabinde Hıristiyanlarındüzenledikleri III. Haçlı Seferi'ni etkisiz hale getiren Kürt İslam alimi ve lider.

Muhammed Bin Şeddad kimdir?
Şeddadiler'in kurucusu Kürt lider. Kurduğu hanedanlık kendi isminden dolayı Şeddadiler veya Şadiler olarak anılmıştır. Bugün Ermenistan sınırlarında kalan ve 951 yılında ele geçirdiği Divin kentinde hanedanlığı kurmuş, 951-971 yılları boyunca hanedanlığın emirliğini yapmıştır.

El Dinaveri kimdir?
(828 - Iran Kurdistani - 896) Astronomi, botanik, metalürji, coğrafya, matematik ve tarih gibi çok çeşitli alanlarda çalışmalarda bulunmuş Kürt asıllı Müslüman bilim adami, Kürtlerin atalarını araştıran ilk bilim adamlarından olmuştur. Bu alandaki çalışmalarını Ensab el-Ekrad ("Kürtlerin Soyu") isimli eserinde toplamıştır. Dinaveri ayrıca matematik ve Kur'an üzerine de birçok eser kaleme almıştır.

Şihabeddin Sühreverdî kimdir?
(1155 - İran Kurdistani - 1191) Kürt asilli İslam filozofu ve işrakilik isimli fikrî akımın kurucusudur.

Mevlana Halit kimdir? 
(1779 - Süleymaniye - 1827 Şam) Kürt asıllı Nakşibendi Halidiye yolunun öncüsü alîm ve mutasavvıftır.

Cakir El Kurdi
(1155 - Irak Kurdistanı - ? ) Kürt asilli büyük islam alimi.

Mehmûdê Bazîdî kimdir?
(1797 Ağri - 1863 ? ) Kürt tarihçisi ve İslam alimi, Kürtçe ve Arapça dilinde çok sayida İslamî ve Kurdî eser yazmiştir (malesef eserler günümüze ulaşmamiştir.)

Şemseddînê Şarezorî kimdir?
(1250 - Şarezor - 1288) Kürt asıllı İslam filozofu, Sührewerdî'nin ölümünden sonra da felsefesini devam edip geliştirmiştir. Şimdiye dek bize sadece beş eseri ulaşmıştır. Kaynak ; Bitlishaber13

Şeyh Ubeydullah Nehri kimdir?
(1830 Şemdinli - 1883 ? ) bağimsiz Kurdistan devleti için ayaklanan Kürt asilli İslam alimi ve lider.

Melayê Batê  kimdir?
(1417- Hakkari -1491) Kürt asıllı edebiyatçı alim ve şair. Kürtçe mevlid'in yazari.

Ömer Es-Sühreverdi
(1145 Sühreverd - 1234 Bağdat) İranli Kürt mutasavvif ve İslam filozofu,

İbn-i Hallikan
(1211 Erbil - Dimeşk 1282) Kürt İslâm âlimi yazar ve tarihçi.

Ziryab kimdir?
(789 Bağdat ? - 857 Kurtub) Endülüs'te Kurtuba'da hükümdarlık süren Emeviler döneminde yaşayan Kürt (veya Fars) asıllı bilge, şair, müzisyen, şarkıcı, güzellik uzmanı, moda tasarımcısı, ünlü, stratejist, astronom, botanikçi ve coğrafyacı. [Ancak Kaynaklarin % 90'inda Kurd Diye Geçer]

Şeyh Said kimdir?
(1865 Elazığ - 1925 Diyarbakır) Zaza Kürdü Müderris, Mutasavvıf, müfessir ve muhaddis alimi ve lider.

Seyyid Abdülkadir kimdir?
(1851 Hakkari - 1925 Bitlis) Kürt Islam alimi, siyasetçi ve Kürdistan Teali Cemiyeti'nin liderlerinden.

Şeref Han kimdir?
(1543 Kum - 1599 Bitlis) Kürt asıllı siyasetçi, tarihçi ve yazar, Şerefname'nin yazari.

Kadı Muhammed kimdir?
(1900 - Muhabad -1947) Mahabad Kürt Cumhuriyetinin devlet başkanı seçilmiş Kürt alim ve Lider.

Ebu El Fida kimdir?
(1273 Şam - Hama 1331) Kürt asilli Müslüman tarihçi ve coğrafyacı.

Şeyh Muhammed Maşuk El-Haznevi
(1957 Kamışlo - 2005 Şam) Kürt asilli Doktor, Hadis ve Fikih alimi. Kaynak ; Bawer

Baba Tahir
(940 - Hemedan - 1010) İranli Kürt (veya Fars) asıllı Müslüman şair ve filozof. [Ancak Kaynaklarin % 70'inde Kurd Diye Geçer]

Molla Mustafa Barzani
(1903 Irak – 1979 Washington) Irak'ta Kürdistan Demokratik Partisi'nin (KDP) başkanı olarak siyaset yapmiş Kürt asilli lider.

Molla Gürâni
(1410 Diyarbakir - 1488 İstanbul) Kürt asilli müderris ve fikih alimi.

Nali Şarezûrî
(1801 Süleymaniye - 1856 İstanbul) Kürt asıllı alim, dil bilimci, çevirmen, Matematikçi ve şair.

Nâbi
(1641 Urfa - 1712 İstanbul) Kürt asilli ünlü Dîvân edebiyatı şâiri.

Mahmut Berzenci
(1878 Süleymaniye-1956 Bağdat) Kürdistan Krallığını ilan eden Kürt lider.

Simko
(1887- İran Kurdistanı - 1930) İran Kurdistaninda hakimiyeti sürdürmüş Kürt lider.

Evdirehman Şerefkendî
(1920 Muhabad - 1991 Kerec) Kur'an-i Kürtçeye çeviren Kürt asıllı alim, yazar şair ve çevirmen.

İlyas El Kurdi
(1660 ? - Suriye ?) Kürt asilli tefsir, hadis ve şafii fikih alimi.

İbnü'l Esîr Cizreli,
üç erkek kardeşin aile adıdır, Kürt asilli olup. Arap edebiyatının en tanınmış Müslüman tarihçi, yazar ve dil araştırmacısı, •Mecdeddin (1149 - 1210) •Ali (1160 - 1233) •Diyaeddin (1163 - 1239)

Mestûre Erdelan
(1805 Sine - 1848 Süleymaniye) Kürt asıllı şair, tarihçi ve yazar.

Cigerxwîn Ahmet El Hasi Musa Anter Mehmed Uzun Pîremêrd Bêwar Diyadini ve Daha Nice...

KAYNAKLAR ; Türk ve Kurd Vikipedileri, İsveç, Fransa, İngiltere, İran, Azerbaycan, Arab ve Katalonya Ansiklopedi Vikipedilerinden Alinmiştır...

Hazırlayan; Ömer Yıldırım/ www.balikligol.com