Öksürük şurubu işe yaramıyor

 Haber 7 konuyu Bakanlığa ve bir ilaç şirketi yetkilesine sorduk.

Hakan GÖKSEL'in haberi

Gazi Üniversitesi (GÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Hastalıkları ve Alerji Uzmanı Prof. Dr. İpek Türktaş, gribal enfeksiyon ya da alt solunum yolu kaynaklı öksürük şikayetlerinde, öksürük şurubu kullanılmasının fayda sağlamayacağını belirtmiş öksürük şuruplarından bir kaçının ismini vererek bunların ilaç bile sayılmayacağını belirtmişti.

Türktaş'ın bu ifadeleri ufak çaplı bir krize neden oldu. Haberde adı geçen ürünlerden birinin üreticisi , ürünlerinin Sağlık Bakanlığı ve FDA onayı olduğunu söyledi ve Haber 7 ilgili belgelere ulaştı.

Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdür Yardımcısı Dr. Halil AKAR bu tür ilaçların vitaminler gibi reçetesiz satılan ilaçlar olduğunu ama ilaç ruhsatlarının bulunduğunu söyledi.

TÜRKTAŞ: İLAÇ BİLE KABUL EDİLEMEZLER

Piyasada bağışıklığı arttırdığı, direnci yükselttiği iddia edilen birçok ürün bulunduğunu belirten Türktaş, bunların da kullanılmaması gerektiğini savundu. ''Öksürük şurupları, çocukluk yaş grubunda hiçbir hastalıkta yeri olan ilaçlar değildir. Hatta, ilaç olarak bile kabul edilmemektedir'' dedi ve tartışmanın fitilini ateşledi.

Haber 7, Türktaş'a ulaştı ilaçlarla ilgili iddiaları sordu. Türktaş, bu ilaçların 60 yıldır piyasada satıldığını ve ilaçların hiçbir yerden ruhsatları olmadığını ve bazılarının yalnızca Tarım Bakanlığı ruhsatı ile satıldığını ifade etti.

Bu ürünler için "Bağışıklılığı yükseltiyor direnci yükseltiyor" gibi iddiaların doğru olmadığını ifade eden Türktaş, "eğer böyle olsalardı bırakın Sağlık Bakanlığı"ndan ruhsatı, Nobel alırlardı. 50 yıldır piyasadalar, 50 bin tane araştırmada hiçbir şey çıkmıyor. Bir şey çıkmayınca da, bitkisel ürün, doğal ürün olarak kalıyorlar" dedi.

Bu tür ürünlerin 7'den 70'e, ‘deli gibi' kullanıldığını ifade eden Türktaş, "Profesör doktorlar, KBB doktorları, pediatri doktorları gelene geçene her ay 3 hafta, 2 hafta bu ilacını yazıyor, direnci yükseltiyormuş rezaletin son perdesi" diyerek tepki gösterdi.

Bazıları Sağlık Bakanlığı'ndan izin almış olabilirler ama ilaç kategorisinde değiller' diyen Türktaş; Ürünlerin sağlıklı yaşam ürünleri gibi olduğunun ve SGK'ya reçete edilemediğinin altını çizdi. Bu tür ilaçların yan etkisi konusunda da bilgi sahibi olunmadığına değindi.

Türktaş söz konusu ilaca FDA onayı gibi bir onayın verilmediğini yalnızca içerisinde bulunan maddenin herhangi bir şekilde kullanılabileceğine dair bir kabul olduğunu sonuç olarak bu ürünlerin FDA onayından geçmediğini söyledi.

Sağlık Bakanlığı'ndan alınan iznin 5 yıl boyunca satış izni olduğunu; kendisinin de bir dönem ilaç konseyinde görev yaptığını söyleyen Türktaş; bakanlıktan alınan iznin bu ürünlerde kullanılan etken maddenin "5 yıl içerisinde muadil olarak başka firmalarca kullanılamayacağı" izni olduğunu belirtti.

Türktaş bu ürünlerin içindeki maddeyi başka bir firma muadil ürün şeklinde piyasaya sürmemesi için böyle bir uygulamanın olduğunu söyledi.

Bunlar ilaç değil diyen Türktaş; piyasada bitkisel ürün olarak satılmaktadır. Direnci yükselttiği, bağışıklığı düzelttiği iddia edilmektedir. Ve birçok doktor tarafından reçete edilmektedir. İlaç firmalarının röprezantlarının bu ilaçları da çalıştığını ifade eden Türktaş doktorların da bu ürünleri yazdığını söyledi.

Memleketin kasıp kavrulduğunu ve bütün doktorların da ikna edildiğini söyleyen Türktaş'a ilaç izninin 2001'e ait olduğunu ve bu iddiaları neden bugün dile getirdiğini sorduğumuzda; yıllardır derslerinde, kongrelerdeki sunumlarda bu konuları anlattığını iddialarının yeni olmadığını vurguladı.  

Bu konuda bazı firmaların kendisine geldiğini ve neden ilaçlarını reçete etmediğini sorduklarını ifade eden Türktaş sadece bu konuda bir ya da birkaç ürünü söz konusu etmediğini, uyguladıkları tedavilerin ilaçların dünyada onaylı olduğunu ve de kendisinin alerji uzmanı olduğunu alerji aşılarının bile yıllar önce bırakıldığını söyledi.

SAĞLIK BAKANLIĞI: İLAÇ DEĞİL AMA İZNİ VAR

Söz konusu iddiaları Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdür Yardımcısı Dr. Halil AKAR'a da sorduk. Ürünler üzerinde yaptığımız görüşmede ürünlerle ilgili Türktaş'ın iddialarını ilettik.

Akar konunun ya Türktaş tarafından tam olarak bilinmediği ya da diğer ürünlerle karıştırdığını ya da eksik bilgisini olabileceğini söyledi.

Bu ürünün geri ödemesi olmadığını, SGK'nın geri ödeme yapmadığını söyleyen Akar, ürünün reçetesiz satılabildiğini  ve reçetesiz satılan ürünler kategorisine girdiğini söyledi.

Türktaş'ın da reçetesiz ürünü kastederek böyle yorumladığı iddiasında bulunan Akar; immunex dışındaki ürünlerin benzerlerinin tarım bakanlığından izinli olabileceğini ifade etti.

Bitkisel menşeiili ürünler olduğu için bazı ürünlerin Tarım Bakınlığı'ndan ruhsatlı olduğunu belirtti. Bazı ürünlerin ise sağlık bakanlığına geldiğini ve yetkili birimlerce incelenmesi sonunda ilaç olduğuna karar verildiğini ve reçetesiz ürün olarak satıldığını açıkladı.

Bu ürünlerim reçetesiz satılabildiğini ama ruhsata sahip olduğunu söyledi. Çoğu ilacın bitki menşeili olduğunu ve belki de Türktaş'ın karıştırdığının bu olabileceğini belirtti. Akar "bitkisel menşeili ürünlere Tarım Bakanlığı izin veriyor diye karıştırmış olabilir." Dedi.

Akar; söz konusu firmanın ilacının prospektüsünde Tarım Bakanlığı izni gibi bir şeyin söz konusu olmadığını söyledi.

Bazı uzman doktorların bu ürünlerin bitkisel olduğu gerekçesiyle Tarım Bakanlığı ruhsatlı olması gerektiğini iddia ettiklerini anlatan Akar; Türktaş'ın da benzer bir imada bulunmuş olabileceğinin altını çizdi. 

Söz konusu ürünün "Farmasötik Form"olarak ilaç ayarında olduğu için ruhsat verildiğini ifade eden Akar; tablet, kapsül, şurup gibi hazırlandıklarını ama tam olarak ilaç olmadığını söyledi.

Ama söz konusu formatın şartlarını yerine getirdiği için bu ürünlere ruhsat verildiğini ifade eden Akar; " Tam ilaç olamayan; yani klinik araştırmaları olmayan ürünleri; ara ürün olarak değerlendiriyoruz" dedi

 Akar; Eğer bu tür ürünlerin Sağlık Bakanlığı'nca ara ürün de olamayacağı belirlenirse bu durumda Tarım Bakanlığı'na yönlendirildiklerini belirtti. 

Akat tam ilaç yarım ilaç formatı olmadığını ve bunları ilaç olarak isimlendirdiklerini söyledi. Ama belirli bir hastalığa iyi geldiği gibi bir özelliğe sahip değil. Vitamin hapları gibi bağışıklığı güçlendirdiği iddia ediliyor"dedi. 

"HOCANIN İDDİALARI ASILSIZ "

İddiaları ilaç firmaları yetkililerinden birine yönelttik. Ürünlerin Sağlık Bakanlığı onaylı olduğunu söyleyen yetkili; ürünü FDA'nın da güvenli GRAS" (Generally Recognized As Safe) kategorisinde bulunduğunu ve bu anlamda Türkiye'de ilk ve tek ürün olduğunu söyledi.

Yetkili; ürünün, ara ürün olduğunu ve besin desteği olmadığını belirtti; ilaç statüsünde olmasa Sağlık Bakanlığı onayı olmayacağını da ekledi.

'Direnci ve bağışıklığı düzeltici etkisi olmadığı' bilgisinin doğru olmadığını söyleyen yetkili Türktaş'ın talihsiz bir yaklaşım sergilediği görüşünde...

Ürün hakkında 381 tane  yayın bulunduğunu; Türktaş'ın böyle bir suçlayıcı tavrının kendilerine de garip geldiğini belirten yetkili; Türktaş'ın söylediği ürünler arasında söz konusu iddiları taşıyanların var olabileceğini ama İmmunex'in FDA onaylı tesislerinde ürettiklerini belirtti.

Yetkili "Ürün içerisindeki etken maddenin de FDA onaylı olması önemlidir. Üründe etken madde ‘Betagulikan' ve FDA onaylıdır" dedi.  Sağlık Bakanlığı'nın onayı olduğunu yineledi.

Belgenin ruhsat mı izin mi olduğunu yönelttiğimiz yetkili Sağlık Bakanı onayı vardır' şeklinde sorumuzu cevaplamakla yetindi.

Bağışıklığı güçlendirmediği; direnci yükseltmediği gibi iddiaların yanlış bilgi olduğunu Türktaş'ın 380 tane yayını gördüğünde yanıldığının ortaya çıkacağını belirtti.

Türktaş ile haftaya görüşeceklerini, Anadolu Ajansı'nın haber yaparken diğer ürünleri de araştırması gerektiğininin altını çizdi.

Türktaş'ın bu iddiada bulunmasını biraz da tuhaflık olarak niteleyen yetkili; kendini kanıtlamış bir ürün için bunların yapılmasının doğru ve hoş bir şey olmadığını ve yapılanın Sağlık Bakanlığı'na da bir nevi hakaret olduğunu iddia etti.

Ürünleri konusunda mutlaka referansları bulunduğunu ve referansız hareket edilmediğini ve Bu iddiaların nedeninin hocadan mı başka bir durumdan mı kaynaklandığı bilgisine ulaşmayı da istediklerini kaydetti.

Ürünlerinin diğerleri ile aynı statüde değerlendirilmesinin de doğru olmadığını belirten yetkili üründe Betagulikan 1-3/1-6 olduğunu ve FDA onayının mevcut olduğu bilgisini verdi. Üründe önemli olanın etken madde olduğunu anlattı.

Görüşlerine yer verdiğimiz konunun muhataplarının süreci ne şekilde yönlendireceği bilinmez ama sağlık konusunda büyük bir tartışmanın fitili ateşlenmiş gibi gözüküyor.