İsrailden İsmail Filistin planı!

İsrailin, 1967deki 6 Gün Savaşıyla Batı Şeria ve Doğu Kudüsü işgalinin hemen ardından bir Filistin devletinin kurulması yönünde plan hazırladığı ortaya çıktı. İsrail ile Filistin arasında, ABDnin arabuluculuğunda bir Filistin devletinin kurulmasına yönelik çabalar sürerken, Haaretz gazetesi, 1967de İsrail ordusunun operasyonlar şubesi başkan yardımcılığını yapan daha sonra Turizm Bakanıyken, Doğu Kudüste, ikinci intifada sırasında bir Filistinlli tarafından vurularak öldürülen Rehavam Zeevinin, planın hazırlayıcısı olduğunu yazdı. Zeevinin planı, Batı Şeriada, başkenti Nablus olan ve ismi yine Zeevi tarafından İsmail Devleti belirlenen dar kapsamlı bir Filistin devletinin kurulmasını öngörüyordu. Habere göre, 1967deki 6 Gün Savaşının bitiminden iki gün sonra, 12 Haziranda İsrail Savunma Bakanının başkanlığında yapılan toplantıda, işgal altına alınan topraklardaki durumla ilgili bir değerlendirme toplantısı yapıldı ve ilk kez Batı Şeria ve Gazze Şeridinde bir Filistin devletinin kurulmasına yönelik hazırlanan taslak siyasi plan değerlendirmeye alındı. Bu ilk taslak plana göre, Filistin devleti askeri güce sahip olmayacak, Kudüsteki Eski Kent de açık şehir konumunda tutulacaktı. Bu toplantıda, o sırada Genelkurmay Başkanı olan, daha sonra İsrailli bir aşırı sağcının kurşunlarıyla hayatını kaybeden eski İsrail Başbakanı İzak Rabin, Zeeviden bir uzlaşmayı mümkün kılacak yeni koşulları araştırmasını istedi. Zeevi de iki gün üzerinde çalıştıktan sonra İsmail Devleti projesi ile ilgili önerisini masaya koydu. Bu öneriye göre, Doğu Kudüs, El Halil Dağı bölgesi Ürdün Nehri vadisi ve Kudüs ile Tel Aviv arasındaki yolun ortalarında kalan Latrun bölgesi İsraile katılacak, Batı Şerianın geri kalan bölümleri de İsmail Devletinin bir parçası olacaktı. Zeevi, El Halil Dağı bölgesi ve ilhak edilen öteki yerlerdeki Arap sığınmacıların İsmail Devletine gönderilerek orada iskan edileceklerini planlamış, demografik açıdan Doğu Kudüsün ilhakı büyük bir Arap nüfusu beraberinde getirecek bile olsa da, başka nedenlerle bunun önemli olduğunu vurgulamıştı. Rehavam Zeevi, önerisinin, ayrıca düşünülmesi gereken Gazze Şeridi için çözümleri kapsamadığını da belirtmişti. Zeevinin planına göre İsmail Devleti, Batı Şeriadaki Arap nüfusun büyük bölümünü, yani bölgenin yerli halkını, buradaki ki sığınmacıları ve El Halil Dağından nakledilecek 23 bin kadar göçmeni kapsayacaktı. Planlanan devlet, kurulduğunda 623 bin kişilik bir nüfusa sahip olacak, Batı Şeriada geri kalan ve büyük çoğunluğu Kudüs ile El Halilde yaşayan 260 bin Arap nüfus ise İsrailin yönetimi altına girecekti. Zeevinin önerisi, Batı Şerianın bir bölümünde, İsraile her iki tarafın haklarını garanti altına alan bir sözleşme ile bağlı olacak bağımsız bir devlet üzerine odaklanmıştı. Haberde, yeni devletin adının iştahı kabartmaması ve temsil hakkını genişletmemesi için Filistin değil, İsmail Devleti olarak benimsendiği de kaydedildi. Haaretz gazetesi, Zeevinin, İsmail devletine ilişkin gizli, dört sayfalık metin halindeki planının, tasarlandığından bugüne İsrail Savunma Kuvvetlerinin arşivinde, halihazırda tozlanmaya mahkum olduğunu da kaydetti. Gazete, ayrıntıları etraflıca irdelendiğinde, Filistinlilerin hakları açısından bu plana kimsenin güvercin planı diyemeyeceğinin de altını çizdi. Planla ilgili notların da aktarıldığı haberde, Zeevinin mümkün olduğu kadar kısa sürede bir Filistin devletinin kurulmasını isteyip, bunun gerekçesini de, Uzun süreli İsrail askeri (işgal) idaresi, bölgede güvenliği ve huzuru temin etmek için alınması gerekecek nesnel adımlar nedeniyle, Batı Şerianın sakinleriyle İsrail arasındaki nefreti ve uçurumu giderek büyütecektir ifadeleriyle desteklediği belirtildi. Zeevi, sözkonusu önerisinde, planın gerekli idari ve organizasyon hazırlıkları bile yapılmadan, halen yenilginin şoku içindeki yerel Arap liderlerin talebi doğrultusunda, bunlar Kahire ve Şam tarafından kışkırtılmadan, BM ve diğer büyük ülkeler de konuya açıkça el atmadan, bir an önce uygulamaya geçirilmesinin önemine de işaret etmişti. Haaretz, eski Başbakanlardan Ehud Olmertin ve İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peresin konuşmalarında, bir Filistin devletinin kurulmasını savunanlar arasında, ilklerden biri olarak Rehavam Zeeviye sık sık atıfta bulunduklarını hatırlattı.