HZ. İBRAHİM KESİN URFALIDIR, SURUÇ DEDESİNİN İSMİDİR

“Türkiye Yazarlar Birliği ve Şanlıurfa Büyük Şehir Belediyesi’nin ortaklaşa düzenlediği ‘3. Milletlerarası Şehir Yazarları Kongresi’ için Urfa’ya gelen araştırmacı, seyyah, Tıp Doktoru, yazar ve 20. Dönem Hatay Milletvekili Mehmet Sılay ile yaptığımız röportajda Urfa’yı ve Hz. İbrahim’i Urfa’daki manevi yaşamı konuştuk.

HZ. İBRAHİM KESİN URFALIDIR, SURUÇ DEDESİNİN İSMİDİR

Araştırmacı yazar ve 20. Dönem Hatay Milletvekili Mehmet Sılay, “Hz. İbrahim Urfalı. İbrahim peygamberin dedesinin İsmi Seruç yani Suruç. Harran Küçük kardeşinin adıdır. Sara Annemiz de Harranlı olup amcasının kızıdır. Kim Urfalı değil diyorsa bu kaynakları iyi araştırsın” dedi.
Röportaj: Mehmet Guli Aslan


Şehir Yazarları Kongresine ilk kez mi katılıyor usunuz?
Mehmet Sılay:  Ankara’da ve Konya’da daha önce yapılan kongrelere katıldım. Bu kez Şanlıurfa’da yapılıyor olmasın beni çok mutlu etti.

URFA 10 PAYGAMBERE EV SAHİPLİĞİ YAPMIŞ BİR ŞEHİR
Peki, sizi çok memnun eden şey nedir, bir karşılaştırma yaparsak Şanlıurfa’daki kongreyi nasıl buluyorsunuz?
Mehmet Sılay:  Öncelikle şunu belirteyim ki buradaki kongre çok anlamlı. 10 tane peygamberin ya doğduğu ya da gelip geçtiği, burada feyizlerinin kaldığı bir belde Urfa. Yani bu şehri Ankara ile Konya ile Antakya ile mukayese etmek mümkün değil.


Şanlıurfa ile ilgili yorumunuz çok güzel. Siz Şanlıurfa’da 10 peygamberin gelip geçtiğini söylediniz. Urfa’yı da gezdiniz. Nasıl bir manevi havası var?
Mehmet Sılay:  Şanlıurfa’ya geldiğim gün. Sabah ezanı okunurken yürüyerek Dergâh Camiine gittik. Namazdan sonra dergâh caminde 400 yıldır devam eden bir geleneğin devamı olan zikir halkasına katıldık. Sonra çıktık, Belediyenin halkına ikram ettiği çorbadan içtik. Bu çok güzel bir ikramdır. O gün orada gördük. Malatya’dan kız öğrenciler Urfa’ya gelmişler. Belediyenin verdiği o çorba ikramdan içiyorlardı. Bu çok güzel bir hatıradır. Belki yaşamları boyunca unutamayacakları bir hatıra. Memleketlerine gittikleri zaman Şanlıurfa’da Halilürrahman Çorbası içtik diyecekler…

O anı biraz anlatır mısınız, Manevi havası nasıl?
Mehmet Sılay:  Bir genişlik hissediyorsun. Özellikle Balıklı Göl ve çevresinde sabah erken dolaşırken. Bu Allah’ın dostu Halilürraman peygamberin burada yaşadığının göstergesidir. Büyük feyiz veriyor insana..
Hocam, Mehmet Sılay Bir seyyahtır aynı zamanda. Bir çok belde dolaştınız. Şehirlerin sosyolojik ve psikolojik anlamda tahlillerini yaptınız. Bize biraz da Şanlıurfa ile ilgili tahlillerinizi paylaşır mısınız?
Mehmet Sılay:  Şimdi burada tarihi bir şehir olan Şanlıurfa’yı görmek mümkün değil, fakat onun imar görmüş hali bile insan gezerken o özlenen tarihi mekanlara götürüyor. Bir de yeni Urfa var. Yeni yapılar var. Orası farklı bir kent görünümünde. Bunu, kadim olan Urfa ile özleştirmek mümkün değil. Burada güzel olan bir şey var. Şanlıurfa üniversal bir kent oldu. Eskide medreseler vardı.  Medrese biliyorsunuz cumhuriyetle birlikte kapandı. Ama Urfalı gençlerin gidebileceği bir üniversitesi var. O üniversiteye Urfa dışından da gelen birçok öğrenci var.

URFA ZENGİNLİKLERİNİN KIYMETİNİ BİLEN BİR ŞEHİR
Şanlıurfa dışarından bakınca nasıl görünüyor. 3 farklı kimlik ve birçok mezhepsel inançların olduğu bir kent. Ama bunlara rağmen barışın hâkim olduğu bir kent. Bunu bir gözlemci, bir araştırmacı olarak bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Mehmet Sılay:  Ben Hataylıyım. Hatay’da bir bakıma Şanlıurfa’ya benzer. Sosyo-kültürel olarak. Ya Kürtçe türküler söylenir bir parkta, ya Arapça konuşulur.  Bu çok güzel bir şey. Bir zenginlik. Urfa bu bakımdan zenginliklerinin kıymetini bile bir şehir.

Bir de Şanlıurfa Şivesi var. Buna ‘Urfa Türkçesi’ de deniliyor. Bunu nasıl değerlendirirsiniz?
Mehmet Sılay:  çok güzel bir şivesi var. Çok hoşuma gider. Ama burada görüyorum ki insanlar İstanbul şivesiyle konuşmaya çalışıyorlar. Ya bırakın Allah aşkına. Sizin şiveniz daha tatlı. Ben İstanbul’a ilk gittiğimde bana da demişlerdi, ‘Hataylılar sizin gibi mi konuşuyorlar?’ diye. Bence Urfa şivesi çok tatlı bir şive…

URFALILIK RUHU ÇOK GÜÇLÜ
Urfalılar diyoruz. Siz Urfalılığı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Mehmet Sılay: Urfa, İslam kardeşliğinin bir birisiyle payda ettiği bir millet. Urfalılık Ruhu, Elazığ’da var. Bakü’de var Kerkük’te var. Urfa’nın 81 il içerisinde ayrıcalıklı bir yeri var. Birçok dil, din mezhebi bağrında barındırmasına rağmen devletine sadık bir şehir. Milletinin hepsini Urfalılık ruhuyla kucaklayan takdire şayan bir şehirdir.

Seyyahsınız, Şanlıurfa’da çok çocuklu aileler var. Çok Gezip gören biri olara, Bu durumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Mehmet Sılay: Bir Hataylı olarak 13 kardeşli bir aileden gelen birisiyim. 5’i vefat etti 8’i yaşıyor. Kendi neslim için söyleyeyim. Aynısı Şanlıurfa’da devam ediyor. Bu çok güzel bir şey. Ama batıyı taklit eden 2 çocuktan ibaret. Ya da modern dediğimiz aileler köpek besliyor, çocuk beslemiyor. Yetimhanelerde o kadar çocuk var. Allah’ın kullarına bakmak lazım.  Allah bizleri imtihan ediyor. Allahın tokadı ağır olur. Şanlıurfa bu bakımda gurur duyduğumuz bir il. İlkokullarda sınıflarda aynı sırada 3-4 çocuğun olduğu bir şehir. Elhamdülillah diyorum.

Nüfus yoğunluğunu faydalı mı buluyorsunuz?
Mehmet Sılay: Bakın, nüfus yoğunluğu da büyük bir güç. Amerika Çin ile mücadele etti. Baktı olmuyor. Milliyetçi Çin’i devre dışı bırakarak Çin’le ilişkilerini geliştirdi.


Bunu da başka şekilde değerlendirdi ama..
Mehmet Sılay: Evet, bu kez sömürü aracı olarak kullandı. Örneğin 1.500 milyon nüfuslu ülkede günde on kişiden bir kola içerse bile bu yüz milyonlarca kola demektir.
 
URFALILIK BİLİNCİ GELİŞMİŞ
Çok çok çocuklu ailelere sahip Urfa'da bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Mehmet Sılay: Biz de öyle değil. Özellikle Urfa ailelerinde yerli bilinç gelişmiş. Kaldı ki Şanlıurfa aldığı güç kadar güç veriyor.  Dışarıda gidin bakın en güzel işletmeler Şanlıurfalılara ait. Buradan gitmişler. Tatlıcı, kebapçı, hepsi buradan gitmiş. Gidin bakın birçoğunda ‘Urfa Kebap’ yazar. Bu konuda müthiş becerisi var Urfalıların.

Evliya Çelebi bile Şanlıurfa’ya gelirken Urfa lezzetlerinin üzerinde duruyor. Bu anlamda Urfa lezzetlerinin geçmişi köklü değil mi?
Mehmet Sılay:  Şanlıurfa- Hatay, Şanlıurfa-Halep iletişimi var. Medeniyet insanlığın ortak malıdır. Bu ister sofra kültürü olsun, ister iletişim kültürü olsun. Bizi bir birimize yaklaştırıyor.  Dolayısıyla Urfa Mutfağı gelişmiş bir tablo çizer.  Dedim ya bugün Türkiye’nin Edirne’sine gitseniz dahi bir Urfalı kebapçı, Urfalı usta bulabilirsiniz. Belki Urfalı değil ama o şöhreti değerlendiriyor.

Neden urfa yemekleri lezzetli sizce?
Mehmet Sılay: Bir hâkim olarak söylüyorum. Urfa’da baharatlara büyük önem veriliyor. Baharatlar da iştah açıcı.

Bir de Şanlıurfa’da misafirperverlik var. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Mehmet Sılay: Bir yazar arkadaşımız var Hakan Albayrak. Bize diyordu ki; “Urfalılar İkram konusunda müthiş ısrarcılar. Ben böyle ikramcı bir millet görmedim” diye. Yani o kadar ileri gidiyorlar ki, illa şunu da ye, bunu da ye, diye ısrar ediyorlar. Bu İbrahim Peygamberin bereketidir.

HZ.  İBRAHİM KESİN URFALIDIR, SURUÇ DEDESİNİN İSMİDİR
Hz. İbrahim için Urfalı değildir diyenler oluyor. Buna ne diyorsunuz?

Mehmet Sılay: kesinlikle katılmıyorum. Hz. İbrahim Urfalı. İşte bakın, İbrahim peygamberin dedesinin İsmi Seruç yani Suruç. Kesin buralıdır. Harran Küçük kardeşinin adıdır. Ve Sara Annemiz de Harranlı olup amcasının kızıdır. Kim Urfalı değil diyorsa bu kaynakları iyi araştırsın.

Hz. İbrahim ile ilgili anlattıklarınız belki yeni bir tartışma başlatacak. Son olarak Şanlıurfalılara ve okuyucularımıza ne mesaj vermek istersiniz?

Mehmet Sılay: Allah razı olsun Şanlıurfalılardan. Bir de burada kim taş üstüne taş koymuşsa Allah onlardan da razı olsun. Kusursuz belediye olmaz. Ama her belediyenin de bu şehre bir katkısı vardır. Şanlıurfa’nın şehircilik bakımından grafiğinin yükselmekte olduğunu görüyorum. Bir de yerli turizmde patlama yaşanıyor. Mesela GAP gezileri denilince direk Şanlıurfa akla geliyor. Türkiye’nin en büyük hidro elektrik barajı burada. Urfa 77 Milyona hem ekonomik kültürel olarak katkısı olacak bir şehir.  Allah Urfalı ve Urfalıları Abad etsin.


Teşekkür Ederim.
Mehmet Sılay: Ben teşekkür ederim…


Dr. Mehmet SİLAY Kimdir?
 1949 Hatay doğumlu.İlk ve orta eğitimi Kırıkhan ve İskenderun Lisesinde, Üniversiteyi İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde tamamladı. Üroloji ihtisasını Almanya’da, askerlik hizmetini de Erzincan’da bitirdi. İskenderun Devlet Hastanesi Başhekimi ve 20. Dönem Hatay Milletvekili.Türkiye Yazarlar Birliği, Sınır Tanımayan Doktorlar Gurubu, Cansuyu ve Yardımeli insani yardım dernekleri üyesi ve Hilal tv. Ankara temsilcisi.
Eserleri:
Hatay Evliyaları
Antakyalı Habib
Belen Derbendi
Bereketli Hilalde
Aleviler
Tünel Faciası(toplatıldı)
Yüzyılın Depremi
Mecliste Merve Olayı
Parlamentodan Haber(toplatıldı)
Seyahatnameler:
Coğrafyanın Dirilişi
Avrupa’da Hilalin Çocukları
Kudüs’e Yolculuk
 Öze Yolculuk
 Göz Gördü Gönül Sevdi
 Araştırmalar:
Mehmet Akif-Seyyah-ı Beyaban
Selahaddin Eyyubi-İttihad-ı İslamın Mimarı
Nureddin Topçu-Fikir Dünyamızın Yıldızlarından
 İskilipli Atıf-Ulucanlardan Mahkeme-i Kübra’ya)