Helal ve Haram Rızık
Ehl-i Sünnete göre rızık insanoğlunun boğazından aşağıya inip insan vücuduna faydalı olandır. Başka bir deyimle, insanın yediği şeylere rızık denir. Mutezileye göre ise helal rızık insanın sahip olduğu, ya da evine götürdüğü mallardır. Bu durumda, Ehl-i Sünnete göre hiç kimse kimsenin rızkını yiyemez. Bir misafir rızkıyla birlikte gelir. Sana misafir olacak birisine ikramda bulunman, ona kendi kazandığından yemek hazırlaman, ezelden takdir edilmiştir. Bu rızık o misafirin helal rızkıdır. Ama Mutezileye göre insanlar birbirilerinin rızıklarını yiyebilirler.
Ehl-i Sünnete göre bir hırsız veya yan kesici, senden alacağı yiyecekleri yemekle haram bir rızık yemiş oluyor. Hırsızın çalacağı şeyler ise yine ezelden senin rızkın olmaktan çıkmıştır. Ancak bu inanç, hırsızı sorumluluktan kurtarmadığı gibi, misafire ikramda bulunan kimseleri de sevaptan mahrum etmez.
İmam Ali (r.a) Kufe mescidinde namaz kılmak üzere caminin önüne geldi. Elinde katırı vardı. Katırını, orada bulunan siyahî bir köleye teslim edip, Namaz kılıncaya kadar bunu bekle dedi ve camiye girdi. Namazı kıldıktan sonra, siyahî köleye vermek üzere eline iki dirhem aldı. Dışarı çıktığında katırın orada beklediğini, siyahî kölenin de orada olmadığını gördü. Ancak katırın yuları da yoktu. İmam hemen iki dirhemi Malik Eştere verdi; pazara gidip bir yular almasını söyledi. Mâlik pazara gitti baktı ki, İmam Alinin katırının yuları pazarcı tezgâhında satışa çıkarılmış bekliyor. Malik, Bu İmam Alinin katırının yularıdır dedi. Pazarcı ise, Biraz önce yuları, siyahî bir köleden iki dirheme aldım. Madem imam Alinindir, kar almıyorum; iki dirhemi verin ve yuları götürün dedi. Malik iki dirheme yuları aldı ve İmam Aliye getirdi.
İmam Şöyle dedi: Zavallı adam, sabır gücüne dayanmadığı için helal olan rızkını harama çevirdi. Eğer sabretseydi, helalinden iki dirhem alırdı. Sabretmeyince haram iki dirheme sahip oldu.
İmam Alinin bu sözü helal rızkın sahip olunan rızık olduğunu göstermez. Onun sözü mecazidir. Yani eğer yiyecekse, helal olan rızkını haram olan rızka çevirdi anlamındadır.
