Ermeniler Sınırdışı mı edilecek?
İngiltere'yi ziyaret eden Erdoğan, Londra'da, BBC Türkçe'ye özel bir mülakat verdi ve Hüseyin Alkan'ın Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin yanı sıra, Kıbrıs, Avrupa Birliği ve Ortadoğu'ya ilişkin sorularını yanıtladı.
BBC Türkçe: Kıbrıslı Rumlara limanların açılması konusunda önümüzdeki dönemde Avrupa Birliği'nden taleplerin, baskının artmasını bekliyor musunuz? Türk tarafı öncelikle ambargoların kaldırılması gerektiğini söylüyor. Avrupa Birliği de Rumlar da bunu kabul etmiyor. Sizce bu çıkmaz nasıl açılacak?
Recep Tayyip Erdoğan: Doğrusu, bu nasılı düşünmek sadece bizim görevimiz değil. Bunu düşünmek her iki tarafın görevi... Limanların açılması ile ilgili olarak; eğer her iki taraf limanları karşılıklı olarak açarsa biz buna hazırız. Bizim tabi bir defa Avrupa Birliği ile aramızdaki ahde vefa sürecini işletmesini istiyoruz. Ta bu Bürgenstock'ta başlayan bir süreçtir ve bu ahde vefayı Avrupa Birliği hala yerine getirmemiştir ve bu yerine getirilmediği sürece buradaki sıkıntılar devam ediyor devam edecektir.
BÜRGENSTOCK SÜRECİ
Kıbrıs'ta 2004 yılında adanın yeniden birleşmesine yönelik Annan Planı için yapılan referandum öncesinde, Kıbrıs sorunuyla ilgili tüm tarafların İsviçre'nin Bürgenstock kasabasında yürütülen görüşmelerinde anlaşma sağlanamayınca, adada referanduma gidilmesi kararı alınmıştı.
Bu görüşmeler ile başlayan süreç, Bürgenstock Süreci olarak adlandırılıyor.
BBC Türkçe: Ama bu Türkiye ile yeni başlıkların açılmasını engelleyecek- sekiz başlık şu anda askıya alınmış durumda.
Erdoğan: Şu anda 8 değil, bunların içinde biliyorsunuz 5 tane Fransa tarafından engellenen, 12 tane AB tarafından engellenen; bunun dışında da yanılmıyorsam, altı tane de Güney Kıbrıs tarafından engellenen fasıllar var. Şimdi bunların bir revizyona uğramak suretiyle düzeltilmesi lazım. Bunun önünün açılması lazım.
BBC Türkçe: Nasıl açılacak bunun önü?
Erdoğan: Bu tabii şu anda Avrupa Birliği'nin üye ülkelerinin tümünün görevi yani 27 ülkenin ortaklaşa vereceği bir karar. Bunu kendilerinin halletmesi lazım. Onun için dönem başkanlarıyla bu konuları ayrı ayrı görüşüyoruz. Kendilerini hatta İspanya dönem başkanı değerli dostum Sayın Zapatero'yla da bunu konuştuk. Dedik yani, bu revizyonun gündeme gelmesi lazım. Çünkü şu anda üzerinde konuşabileceğimiz dört fasıl var. Bu dört fasıl üzerinde şu anda çalışıyoruz. Öyle zannediyorum ki bu dönem, İspanya dönemi önemli bir işaret fişeği olacak. Öyle görüyorum ve bu beklentimiz var. Ve son Şubat'ta İspanya'ya yaptığım ziyarette de bunu Sayın Başbakan'la ayrıca görüştük. Bundan sonra eğer Avrupa Birliği biz bu konuyu kenara koyalım diyorsa, bu Türkiye'yi bir kenara koyalım anlamına gelir... ve Kıbrıs da bunlar için adeta kendi içlerinde bir siyasi ur haline gelir.
'Ermenileri sınırdışı edebiliriz'
BBC Türkçe: Ermeni tasarısı nedeniyle Türk dış politikasının sıkıştığı eleştirisine katılıyor musunuz? Türkiye komşularıyla sıfır sorun politikası izliyor. Ama Ermeni tasarısını kabul eden ülkelerin sayısının önümüzdeki dönemde artması bekleniyor yakında İngiltere'de gündeme gelecek, Almanya'da benzer hazırlıkların olduğu söyleniyor. Türkiye komşularıyla sıfır sorun politikası izleyen ama dünyanın geri kalanıyla kavgalı bir ülke tablosuna mı geliyor?
Erdoğan: Biz tabii sıfır sorun politikamızı kararlı bir şekilde sürdürüyoruz, sürdüreceğiz. Ama biz elimizi uzatırken karşımızdaki elini yumruk haline getiriyorsa bizim yapacak bir şeyimiz olmaz. Ama biz her zaman elimizi barış için uzatacağız, sevgi için uzatacağız, yeter ki karşımızdaki eller yumruk haline gelmesin.
BBC Türkçe: Türk dış politikası sıkıştı mı sizce Ermeni tasarısı konusunda?
Erdoğan: Şu anda böyle bir şey problem söz konusu değil. Ermenistan'la ilgili gelişmelerde de sıkıntı bizim değil, sorun bizim değil, aslında Ermenistan'ındır...Ve şu anda Ermenistan'ın çok önemli bir kararı vermesi lazım. O da diasporanın ipoteğinden Ermenistan'ın kurtulması lazım. Eğer Ermenistan'ı seven ülkeler varsa, başta Amerika, Fransa, Rusya olmak üzere, bir defa Ermenistan'ı bu diasporanın ipoteğinden kurtarmaları gerekir.
BBC Türkçe: Peki Ermeni tasarısının başka ülkelerin parlamentosunda kabul edilmesi konusunda ne diyorsunuz?
Erdoğan: Bunların hiçbirisi bizi ilgilendirmez. Bunların hiç birisinin Ermenistan-Türkiye arasında bir yeri yok. Bunlar kendi kendilerine rol çalıyorlar.
Bakın benim ülkemde, 170 bin Ermeni var; bunların 70 bini benim vatandaşımdır. Ama yüz binini biz ülkemizde şu anda idare ediyoruz. E ne yapacağım ben yarın, gerekirse bu yüz binine hadi siz de memleketinize diyeceğim; bunu yapacağım. Niye? Benim vatandaşım değil bunlar... Ülkemde de tutmak zorunda değilim.
Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye başbakanı
Bu ülkelerin Ermenistan ile ne alakası var, bunlara kim bu görevi verdi? Nereden çıkarıyorlar bu görevi? Burada eğer taraf ülke varsa bu Türkiye Ermenistan'dır- eğer taraf ülke varsa... Bunlar almış oldukları bu kararla şov yapıyorlar... Ve Ermenistan halkına da zarar veriyorlar... Bir şey eğer olacaksa da çıkmaza giriyor...
Bakın benim ülkemde, 170 bin Ermeni var; bunların 70 bini benim vatandaşımdır. Ama yüz binini biz ülkemizde şu anda idare ediyoruz. E ne yapacağım ben yarın, gerekirse bu yüz binine hadi siz de memleketinize diyeceğim; bunu yapacağım. Niye? Benim vatandaşım değil bunlar... Ülkemde de tutmak zorunda değilim. Yani şu anda bizim bu samimi yaklaşımlarımızı bunlar bu tavırlarıyla ne yazık ki olumsuz istikamette etkiliyorlar, bunların farkında değiller.
BBC Türkçe: Ermeni tasarısı nedeniyle ABD ile yaşanan gerginlik Orta Doğu'da oynamak istediği rolü gölgeleyebilir mi?
Erdoğan: Biz elimizden geleni yaparız. Yani her şeyi sonuna kadar götürmek, neticelendirmek, rol çalmak - bizim böyle bir görevimiz yok. Biz iyi niyetle bir şeyler yapmanın gayreti içerisindeyiz... Bölgede, ikili, tüm bunlarda biz acaba dünya barışına nasıl katkıda bulunabiliriz? Hep bunun gayreti içerisindeyiz.
Ermenistan ile olan ilişkilerde de bugüne kadar hep bu yaklaşım içinde olduk, bu anlayış içerisinde olduk, ama bazıları herhalde bizi anlamak istemiyorlar. E bu da bizi üzüyor tabii..
'Türkiye'de 100 bin Ermeni vatandaşı var'
BBC Türkçe: Bu durumda Türkiye'nin Orta Doğu'da daha geniş bir rol oynama isteği zarar görebilir mi?
Erdoğan: Bu bizim isteğimizdir, burada illa olsun diye de bir gayretimiz yok. Şu anda bizim örneğin Irak ile yaptığımız anlaşmalar var; 48 anlaşma yapmışız. Suriye ile 51 anlaşma yapmışız. Suriye bizimle bu anlaşmaları yaparken, ülkesindeki Ermenilerden dolayı ben bu anlaşmayı yapmıyorum dememiştir. Niye? Bize inanmıştır, biz de Suriye'ye inanmışızdır...
BBC Türkçe: Arabuluculuk anlamında mı söylüyorsunuz yani olmazsa...
Erdoğan: Arabuluculuk noktasında zaten Suriye'nin bize karşı olan yaklaşımı çok farklı... Yani şurada bir şeyi çok açık net ortaya koymamız lazım. Özellikle İran Irak Suriye bu bölgede, tabii Ermenilerin de yerleştiğini bilmemiz lazım. Yoğun şekilde mesela İran'da Ermeni var... Aynı şekilde Suriye'de Ermeniler var. Ama bizim bu ülkelerle bu görüşmelerimizi hiç bir zaman engellememiştir... Bizim ülkemizde 100 bin kadar vatandaşımız olmayan Ermeni'nin bizde yaşamasına çalışmasına müsaade ediyorsak, bu da bizim bir yaklaşım tarzımızdır... Ne denli barışa yönelik bir yaklaşım tarzı içerisinde olduğumuzu göstermesi bakımından önemlidir ama bunun karşılığını da bizim görmemiz lazım....
Eğer biz bunun karşılığını göremezsek herhalde biz de başımızın çaresine bakacağız.
BBC Türkçe: Biraz önce o kişilerin sınırdışı edilmesi…
Erdoğan: Gerekirse....
BBC Türkçe: …Sınırdışı ederiz diyorsunuz...
Erdoğan: Ama tabii dünden bugüne değil...
BBC