Damla sulamanın önemi
Topraktan tam verim almak için güneşin yanında su olmazsa olmaz üçüncü ayağıdır. Su bulunanca suyu toprakla buluşturmak ise ayrı bir incelik ister.
Bir çok yolla tarla sulanılabilir. Vahşi sulama dediğimiz salma sulama, yağmurlama, damla sulama gibi bir çok şekilde sulanılabilir.
Her sulama şeklinin tarımsal üretimde önemli ölçüde girdileri etkiler. Tarımsal ürünlerin salma sulamaya karşı kötü etkilendiği biliyor. Damlama ile sulanan bitkiler ise hem toprak, göçü, hem yabani otların yetişmesine sebebiyet vermediği, ayrıca o bitkiye ihtiyacı derecesinde sulanan bir yöntem olması bakımından daha verimli bir yöntem olarak kabul edilir.
Damla sulama sisteminin maliyetli olması kafaları karıştırsa da yüksek verimli bitkilerden çok ürün elde etmek için damla sulama sistemi en makul olanıdır. Hem iş gücünü azaltıyor, hem otomatik sistem olması hesabıyla en çok seralarda kullanılıyor. Damla sulama sistemi ile ilgili bir araştırma yaptım. Edindiğim bilgileri sizlerle paylaşmaktan yarar çıkacağını umuyorum.
DAMLA SULAMA NEDİR
Sulama suyunun, filtre edilerek süzüldükten sonra, eriyebilir gübre ile veya gübresiz olarak toprak yüzeyine veya içine damlalar halinde verilmesine damla sulama denir. Suyun damlalar halinde verilebilmesi için şüphesiz ki basıncının düşük olması gerekir.
DAMLA SULAMA SİSTEMİ KISIMLARI NELERDİR
Damla sulama sisteminin kalbi Damlatıcılardır. Damlatıcılar plastikten yapılırlar ve Lateral adı verilen 12 ile 32 santimetre çapındaki boruların üzerine monte edilirler. Damlatıcılar suyu saatte birkaç litrelik bir Debi (miktar) ile toprağa damlatırlar.
Bir damla sulama sistemi, damlatıcıların dışında 4 kısımdan meydana gelir. Bunlar;
a) Kontrol Ünitesi
b) Ana Boru Hattı
c) Yan Ana Boru Hattı
d) Lateraller dir.
a) Kontrol Ünitesi: Suyun ve gübrenin süzüldüğü süzgeçler, basıncın kontrol edildiği basınç ölçerler (manometre), vanalar ve gübreleme tankından meydana gelir. Kontrol ünitesinde üç adet süzgeç vardır. Bunlardan birincisi kaba parçaların kendi ağırlıklarıyla çöktüğü Kaba Süzgeç (hidro-siklon), ikincisi ince parçaların süzüldüğü Kum- Çakıl Filtre ve üçüncüsü ise kum-çakıl filtreden geçen çok ince parçaların ve gübrenin erimeyen kısımlarının süzüldüğü Elek Süzgeçtir.
b) Ana Boru Hattı: Kontrol ünitesinden geçen su ana boru hattı ile yan ana borulara iletilir. Ana boru hattı P.V.C., polietilen, galvanizli çelik veya asbestli borulardan döşenebilir.
c) Yan Boru Hattı: Ana borudan suyu alıp, laterallere ileten boru hattıdır. Yan ana boru hattı bazı sistemlerde toprak yüzeyi üzerinden gider. Bu durumda yumuşak (polietilen) boru kullanılır. Bazı sistemlerde ise yan boru hattı toprak altından gider. Bu durumda da sert boru (P.V.C. veya galvaniz) kullanılır.
d) Lateral: Üzerinde damlatıcıların belli aralıklarla bağlandığı yumuşak (polietilen veya yumuşak P.V.C.) boru hattına lateral denir. Laterallerin toprak yüzeyinden gidenleri toprak altından gidenlerine göre daha çok kullanılmaktadır.
DAMLA SULAMA YÖNTEMİNİN YARARLARI NELERDİR
- Damla sulama yönteminde su çok randımanlı bir şekilde kullanılabilir. Çünkü bu yöntemde su damlaları yağmurlamada olduğu gibi havada hareket etmez ve bitkinin toprak üstü kısmı ıslatılmaz. Dolayısıyla ıslatılan alan dışındaki yaprak yüzeyinden buharlaşma ile su kaybı da olmayacağı için sistemde su kaybı en aza inmiş olur.
- Damla sulama yöntemi ile sulanan bitkilerden daha yüksek ve kaliteli ürün elde edilir. Ayrıca bitkinin ıslanması ve toprak yüzeyi ıslanması en az olması nedeniyle damla sulamasıyla bitki hastalık ve zararlılarının gelişmesi önlenmektedir.
- Bu yöntemde tuzlu sular sık aralıklarla toprağa verilmezse, toprak suyundaki tuz miktarı aşırı düzeye ulaşmaz ve bitkilerin tuzdan zarar görmesi önlenir.
- Damla sulama yöntemi ile yabancı ot mücadelesi de daha başarılı olmaktadır. Çünkü bu yöntemle sulanan arazilerde, sıralar arasındaki toprak sulanmayarak kuru kalacaktır. Dolayısıyla da bu kuru toprakta yabancı otlar iyi bir gelişme gösteremeyecektir. Bunun yanısıra toprağın yüzeyinin kuru kalması sayesinde toprak işleme, ilaçlama, toplama ve taşıma işleri sulama anında bile yapılabilmektedir.
- Damla sulaması, plastik örtüler altında yetiştirilen bitkiler için çok uygundur. Çünkü lateral borular plastik örtüler altına yerleştirilebilir. Aynı zamanda sistemin çalışması rüzgardan etkilenmez ve bu sistemle gübre sulama suyu ile beraber verilebilir.
- Bu yöntem eğimli arazilerde diğer sulama yöntemlerine göre su ve toprak kaybına yol açmaksızın daha başarılı ve kolay bir şekilde uygulanabilir.
DAMLA SULAMA YÖNTEMİNDE NE GİBİ SORUNLARLA KARŞILAŞILIR
- Bu sistem tıkanmaya karşı çok hassastır. Çünkü su damlatıcıların küçük deliklerinden geçerken temiz olmaz ise içindeki kuru parçacıkları ve yosunlar vasıtasıyla damlatıcıları tıkayabilir. Tıkanan bir damlatıcının bulunması çok zor ve pahalı olduğu için bu yöntemde su süzgeçlerden geçirilip süzülmeden kullanılmamalıdır.
- Sulamada kullanılan bütün sular, bir miktar erimiş durumda tuz içerirler. Bitkiler topraktan suyu aldıkça tuzun çoğu geride kalır. Sulama mevsiminde bu tuzların çoğu toprakta ıslak alanlar ile kuru alanlar arasında toplanır. Bu noktalarda biriken tuz hafif bir yağmur ile aşağıda köklerin sık bulunduğu yere doğru yıkanır ve bitkiler bu tuzdan zarar görür. Bu zararı en az düzeye indirmek için damla sulama sistemi yağışlı dönemlerde çalıştırılarak tuzların yıkanması sağlanabilir.
- Damla sulama yönteminde tüm toprak hacmi ıslatılmaz. Islatılacak toprak hacmi bitki köklerinin en iyi yararlanabileceği hacim olmalıdır. Aksi durumda bitkiler olumsuz yönde etkilenirler. (1)
Harran Ovası, Ceylanpınar, Suruç, Akçakale ovalarının yanında küçük kısımlarla sulanılabilir muazzam bir araziye sahip bir kenttir Şanlıurfa.
Türkiyenin sulanabilir arazilerinin yüzde 11ini Şanlıurfada bulunuyor. Bu arazilerin beşte birini sulayabiliyoruz. 2012 yıl sonunda ise 700 bin dekar daha sulanacak.
Şuanda Şanlıurfada bulunan seralar, Bozovanın çevresindeki köylerde kısmen ve Tatarhöyük bölgesinde kısmen damla sulama tekniği ile tarımsal sulama yapılıyor.
Şanlıurfa çiftçisinin en büyük sorunu olan çoraklaşmanın önüne geçmek için damlama sistemine geçilmesi gerekmektedir.
Aksi takdirde hem çoraklaşma ile karşı karşıya kalan tarım arazilerimizin yüzölçümü günden güne büyüyor hem de toprağın en verimli olan kısmı salma sulama ile Suriyeye akıyor.
Şanlıurfa Bozova Yaylak bölgesindeki tarımsal sulama yapan çiftçileri damlama sulama sistemine teşvik için Atatürk Barajı Sulama Birliği Başkanı Osman Aydoğdu Damla sulama ile tarlasını sulayan çiftçilere, Sulama ücretinde %50 indirim uyguladıkları söyledi. Bu tür teşviklerle çiftçinin teşvik edilmesi gerekiyor. yarın geç kalınmış olmasın.
Kaynakça;
1 Tarım Bakanlığı
NOT: Bu yazı Şanlıurfa Ticaret Borsası yayını olan BORSA dergisinin Nisan-Mayıs-Haziran sayısında yayınlanmıştır.
Bir çok yolla tarla sulanılabilir. Vahşi sulama dediğimiz salma sulama, yağmurlama, damla sulama gibi bir çok şekilde sulanılabilir.
Her sulama şeklinin tarımsal üretimde önemli ölçüde girdileri etkiler. Tarımsal ürünlerin salma sulamaya karşı kötü etkilendiği biliyor. Damlama ile sulanan bitkiler ise hem toprak, göçü, hem yabani otların yetişmesine sebebiyet vermediği, ayrıca o bitkiye ihtiyacı derecesinde sulanan bir yöntem olması bakımından daha verimli bir yöntem olarak kabul edilir.
Damla sulama sisteminin maliyetli olması kafaları karıştırsa da yüksek verimli bitkilerden çok ürün elde etmek için damla sulama sistemi en makul olanıdır. Hem iş gücünü azaltıyor, hem otomatik sistem olması hesabıyla en çok seralarda kullanılıyor. Damla sulama sistemi ile ilgili bir araştırma yaptım. Edindiğim bilgileri sizlerle paylaşmaktan yarar çıkacağını umuyorum.
DAMLA SULAMA NEDİR
Sulama suyunun, filtre edilerek süzüldükten sonra, eriyebilir gübre ile veya gübresiz olarak toprak yüzeyine veya içine damlalar halinde verilmesine damla sulama denir. Suyun damlalar halinde verilebilmesi için şüphesiz ki basıncının düşük olması gerekir.
DAMLA SULAMA SİSTEMİ KISIMLARI NELERDİR
Damla sulama sisteminin kalbi Damlatıcılardır. Damlatıcılar plastikten yapılırlar ve Lateral adı verilen 12 ile 32 santimetre çapındaki boruların üzerine monte edilirler. Damlatıcılar suyu saatte birkaç litrelik bir Debi (miktar) ile toprağa damlatırlar.
Bir damla sulama sistemi, damlatıcıların dışında 4 kısımdan meydana gelir. Bunlar;
a) Kontrol Ünitesi
b) Ana Boru Hattı
c) Yan Ana Boru Hattı
d) Lateraller dir.
a) Kontrol Ünitesi: Suyun ve gübrenin süzüldüğü süzgeçler, basıncın kontrol edildiği basınç ölçerler (manometre), vanalar ve gübreleme tankından meydana gelir. Kontrol ünitesinde üç adet süzgeç vardır. Bunlardan birincisi kaba parçaların kendi ağırlıklarıyla çöktüğü Kaba Süzgeç (hidro-siklon), ikincisi ince parçaların süzüldüğü Kum- Çakıl Filtre ve üçüncüsü ise kum-çakıl filtreden geçen çok ince parçaların ve gübrenin erimeyen kısımlarının süzüldüğü Elek Süzgeçtir.
b) Ana Boru Hattı: Kontrol ünitesinden geçen su ana boru hattı ile yan ana borulara iletilir. Ana boru hattı P.V.C., polietilen, galvanizli çelik veya asbestli borulardan döşenebilir.
c) Yan Boru Hattı: Ana borudan suyu alıp, laterallere ileten boru hattıdır. Yan ana boru hattı bazı sistemlerde toprak yüzeyi üzerinden gider. Bu durumda yumuşak (polietilen) boru kullanılır. Bazı sistemlerde ise yan boru hattı toprak altından gider. Bu durumda da sert boru (P.V.C. veya galvaniz) kullanılır.
d) Lateral: Üzerinde damlatıcıların belli aralıklarla bağlandığı yumuşak (polietilen veya yumuşak P.V.C.) boru hattına lateral denir. Laterallerin toprak yüzeyinden gidenleri toprak altından gidenlerine göre daha çok kullanılmaktadır.
DAMLA SULAMA YÖNTEMİNİN YARARLARI NELERDİR
- Damla sulama yönteminde su çok randımanlı bir şekilde kullanılabilir. Çünkü bu yöntemde su damlaları yağmurlamada olduğu gibi havada hareket etmez ve bitkinin toprak üstü kısmı ıslatılmaz. Dolayısıyla ıslatılan alan dışındaki yaprak yüzeyinden buharlaşma ile su kaybı da olmayacağı için sistemde su kaybı en aza inmiş olur.
- Damla sulama yöntemi ile sulanan bitkilerden daha yüksek ve kaliteli ürün elde edilir. Ayrıca bitkinin ıslanması ve toprak yüzeyi ıslanması en az olması nedeniyle damla sulamasıyla bitki hastalık ve zararlılarının gelişmesi önlenmektedir.
- Bu yöntemde tuzlu sular sık aralıklarla toprağa verilmezse, toprak suyundaki tuz miktarı aşırı düzeye ulaşmaz ve bitkilerin tuzdan zarar görmesi önlenir.
- Damla sulama yöntemi ile yabancı ot mücadelesi de daha başarılı olmaktadır. Çünkü bu yöntemle sulanan arazilerde, sıralar arasındaki toprak sulanmayarak kuru kalacaktır. Dolayısıyla da bu kuru toprakta yabancı otlar iyi bir gelişme gösteremeyecektir. Bunun yanısıra toprağın yüzeyinin kuru kalması sayesinde toprak işleme, ilaçlama, toplama ve taşıma işleri sulama anında bile yapılabilmektedir.
- Damla sulaması, plastik örtüler altında yetiştirilen bitkiler için çok uygundur. Çünkü lateral borular plastik örtüler altına yerleştirilebilir. Aynı zamanda sistemin çalışması rüzgardan etkilenmez ve bu sistemle gübre sulama suyu ile beraber verilebilir.
- Bu yöntem eğimli arazilerde diğer sulama yöntemlerine göre su ve toprak kaybına yol açmaksızın daha başarılı ve kolay bir şekilde uygulanabilir.
DAMLA SULAMA YÖNTEMİNDE NE GİBİ SORUNLARLA KARŞILAŞILIR
- Bu sistem tıkanmaya karşı çok hassastır. Çünkü su damlatıcıların küçük deliklerinden geçerken temiz olmaz ise içindeki kuru parçacıkları ve yosunlar vasıtasıyla damlatıcıları tıkayabilir. Tıkanan bir damlatıcının bulunması çok zor ve pahalı olduğu için bu yöntemde su süzgeçlerden geçirilip süzülmeden kullanılmamalıdır.
- Sulamada kullanılan bütün sular, bir miktar erimiş durumda tuz içerirler. Bitkiler topraktan suyu aldıkça tuzun çoğu geride kalır. Sulama mevsiminde bu tuzların çoğu toprakta ıslak alanlar ile kuru alanlar arasında toplanır. Bu noktalarda biriken tuz hafif bir yağmur ile aşağıda köklerin sık bulunduğu yere doğru yıkanır ve bitkiler bu tuzdan zarar görür. Bu zararı en az düzeye indirmek için damla sulama sistemi yağışlı dönemlerde çalıştırılarak tuzların yıkanması sağlanabilir.
- Damla sulama yönteminde tüm toprak hacmi ıslatılmaz. Islatılacak toprak hacmi bitki köklerinin en iyi yararlanabileceği hacim olmalıdır. Aksi durumda bitkiler olumsuz yönde etkilenirler. (1)
Harran Ovası, Ceylanpınar, Suruç, Akçakale ovalarının yanında küçük kısımlarla sulanılabilir muazzam bir araziye sahip bir kenttir Şanlıurfa.
Türkiyenin sulanabilir arazilerinin yüzde 11ini Şanlıurfada bulunuyor. Bu arazilerin beşte birini sulayabiliyoruz. 2012 yıl sonunda ise 700 bin dekar daha sulanacak.
Şuanda Şanlıurfada bulunan seralar, Bozovanın çevresindeki köylerde kısmen ve Tatarhöyük bölgesinde kısmen damla sulama tekniği ile tarımsal sulama yapılıyor.
Şanlıurfa çiftçisinin en büyük sorunu olan çoraklaşmanın önüne geçmek için damlama sistemine geçilmesi gerekmektedir.
Aksi takdirde hem çoraklaşma ile karşı karşıya kalan tarım arazilerimizin yüzölçümü günden güne büyüyor hem de toprağın en verimli olan kısmı salma sulama ile Suriyeye akıyor.
Şanlıurfa Bozova Yaylak bölgesindeki tarımsal sulama yapan çiftçileri damlama sulama sistemine teşvik için Atatürk Barajı Sulama Birliği Başkanı Osman Aydoğdu Damla sulama ile tarlasını sulayan çiftçilere, Sulama ücretinde %50 indirim uyguladıkları söyledi. Bu tür teşviklerle çiftçinin teşvik edilmesi gerekiyor. yarın geç kalınmış olmasın.
Kaynakça;
1 Tarım Bakanlığı
NOT: Bu yazı Şanlıurfa Ticaret Borsası yayını olan BORSA dergisinin Nisan-Mayıs-Haziran sayısında yayınlanmıştır.
