Atık sularda geri dönüşüm dönemi başladı
Dicle Üniversitesi öğretim üyeleri tarafından hazırlanan Güneydoğu Anadolu bölgesindeki tarımsal atık sulardan tekrardan yararlanılmasını sağlayan proje, TÜBİTAK'tan geçti.
TUBİTAK 1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programları kapsamında Dicle Üniversitesi Öğretim üyelerinin sunduğu "Tarımsal Drenaj Sularının Geri Kazanımı projesi kabul edildi.
Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğretim üyelerinden Yardımcı Doçent Doktor Necati Kayaalp'in yürüttüğü projede, doğal drenajın yetersiz olduğu tarım alanlarında, kullanılmayan sulama suyunun drenaj kanalları ile araziden uzaklaştırılması sonucu oluşan atık suların çalışmasının yapılacağı ifade edildi.
Sulanan tarım alanlarından dönen suların, yüzey ve yer altı su kütlelerini kirleten yayılı kaynakların başında geldiği belirtilen projede, sulamadan kaynaklanan bu kirliliğin derecesinin, sulanan alan ve alt tabakalarının hidrojeolojik özelliklerine, kullanılan tarım üretim teknolojilerine ile su temini ve drenajda kullanılan iletim sistemine bağlı olarak değiştiği ifade edildi.
Evsel ve endüstriyel atık suların yeniden kullanımı ile ilgili çok sayıda çalışma yapılmasına rağmen tarımsal drenaj sularının arıtılarak yeniden kullanımı konusuna pek önem verilmediği belirtilen projede, dünyanın çeşitli yerlerinde drenaj sularının arıtılmadan tekrar kullanıldığı, fakat bunun da toprağın tuzlanması, geçirimliliğinin azalması ve yer altı su seviyesinin yükselmesi gibi problemlere neden olabildiğine vurgu yapıldı.
Hazırlanan bu proje de, tarımsal sulamadan dönen drenaj sularının arıtılarak, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan pamuk bitkisinin sulanmasında tekrar kullanımı için çalışmaların yapıldığı belirtilen açıklamada, kullanılan temiz suyun yaklaşık dörtte üçünün tarımsal sulamada kullanıldığı için, büyük oranda geri kazanım potansiyelinin bulunmadığına da vurgu yapıldı.
Ayrıca, ileri arıtma proseslerinin de kullanılarak tarımsal drenaj sularının geri kazanımının sağlandığı, bu nedenle projede ulaşılmak istenen hedef ve beklenen çıktıların, çağrı konusunda belirtilen "atık suların yeniden kullanımını yaygınlaştırması, su ve enerji kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir su temini için geri kazanım hibrit teknolojilerinin geliştirilmesini sağlayacağı belirtildi.
(İLKHA)
