23 Nisan Kutlama Mesajı
Ak Parti Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Akyürek AK Parti İl Başkanı Av. Yusuf Eğilmez, Şanlıurfa Barosu 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı sebebi ile bir mesaj yayınladı.
Mehmet Akyürek mesajında ise; Cumhuriyetin temel kurumlarından Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışının 92. Yıl dönümünü ve Milli Egemenlik Çocuk Bayramını büyük bir sevinç ve gururla kutlamanın coşkusunu sizlerle paylaşıyorum 23 Nisan 1920 tarihi, sadece Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılış tarihini değil, aynı zamanda millet egemenliğine dayanan demokrasinin ve Cumhuriyetin temellerinin atıldığı gündür. geleceğe güvenle bakabilmektedirler dedi.
Günün en anlamlı kutlama mesajını ise Şanlıurfa Barosu Çocuk Hakları Komisyonu yayınladı.
Baro Mesajında; Belirli günlerde O günün anlamına dair konuşmalar yapmak, yazılar yazmak, şiirler okumak ve bildiriler yayınlamak adettendir. Şanlıurfa Barosu Çocuk Hakları Komisyonu olarak, ülkede yaşayan tüm çocukların Anayasal düzeyde haklarına sahip olacakları, bayram tadında bir geleceğe katkı sunmak amacıyla klasik bir açıklama yerine, TBMM Anayasa Uzlaştırma Komisyonuna Sunulacak olan ve imzacıları arasında Şanlıurfa Barosunun da bulunduğu Anayasa ve Çocuk Haklarına Dair Ortak Talepler! başlıklı metni büyüklerde farkındalık yaratmak için basın ve kamuoyunun bilgisine sunuyoruz dedi.
ANAYASADA ÇOCUK HAKLARI
I. ANAYASADA ÇOCUK HAKLARI DÜZENLENİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN İLKELER
ØANAYASA YAPIM SÜRECİNE ÇOCUKLARIN KATILIMI SAĞLANMALIDIR.
Anayasa yapım sürecinde, çocuklar haklarını düzenleyecek bir madde söz konusu olduğunda, çocukların ülke nüfusunun yaklaşık 1/3ünü oluşturduğu ve çocuk haklarının hayata geçirilmesinin, insan haklarının hayata geçirilmesinin en önemli adımlarından biri olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.
Bu bağlamda, sürece hakkın öznesi olan çocukların katılımının sağlanması ve görüşlerinin dikkate alınması gereklidir.
Bunun için, anayasanın ve anayasada çocuk haklarının yer almasının önemi, yaş ve olgunluk düzeyi ve içinde bulundukları durum (cezaevinde bulunma vb.) de dikkate alınarak, tüm çocuklara, çocuk dostu bir dil kullanılarak anlatılmalıdır.
Anayasa sürecine çocukların aktif katılımı ilkesi uyarınca, tüm ilgili kurum ve kuruluşlar nezdinde (Bakanlıklar, devlet kurumları, eğitim kurumları, sivil toplum v.b.) etkili ve uygun yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulanması sağlanmalıdır.
ØANAYASA YAPIM SÜRECİNE KATILIMDA ÇOĞULCULUK ve ŞEFFAFLIK TEMEL İLKELER OLARAK BENİMSENMELİDİR.
Gerek çocukların gerekse yetişkinlerin, Anayasada çocuk haklarının yer alması konusundaki görüşleri alınırken temel ilke çoğulculuk olmalı, toplumun farklı kesimlerine eşit ve özgür şekilde görüşlerini ifade etme hakkı tanınmalıdır.
Çocuk hakları konusunda, Türkiyedeki mevcut durum ve uygulamalar konusunda oluşan bilgi birikimi göz önünde tutulmalı, sürece farklı örgütlenmelerden çocuk hakları konusunda bilgi sahibi olan kişilerin katılımı (siyasi partiler, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, ilgili meslek örgütleri, ilgili sendikalar, üniversite ve araştırma merkezleri vb.) sağlanmalıdır.
Alanda çalışan her kesimden uygulayıcının görüş, gözlem ve önerileri mutlaka dikkate alınmalıdır.
Görüşlerin alınması sürecinde çoğulculuğun yanı sıra, şeffaflık ilkesi de dikkate alınarak, herkesin süreçle ilgili bütün bilgilere ulaşması sağlanmalıdır.
ØÇOCUK HAKLARI KONUSUNDA ULUSLARARASI İLKE ve YÖNELİMLER DİKKATE ALINMALIDIR.
Türkiyenin taraf olup olmadığına bakılmaksızın çocuk hakları konusunda uluslararası düzenlemeler, yeni eğilimler ile uluslararası örgütlerin görüş, rapor ve incelemeleri dikkate alınmalıdır.
Bu konu özelinde Dünyanın farklı ülkelerindeki Anayasal süreç ve düzenlemeler titizlikle incelenmelidir. Bu konuda yapılan incelemeler göstermektedir ki modern anayasalarda çocuk hakları BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ilkeleri çerçevesinde ve çocuğun hak sahipliği dikkate alınarak düzenlenmektedir.
II. ANAYASADA ÇOCUK HAKLARI DÜZENLENİRKEN İZLENMESİ ÖNERİLEN YÖNTEM
ØÇocukların, toplumun diğer üyelerinin ve tüm ilgili kurumların Anayasada Çocuk Hakları konusunda bilgilendirilmesi ve görüşlerinin alınması öncelikli amaç olmalıdır. Bunu sağlamak amacıyla;
Bölgelere göre farklılaşan ihtiyaç ve önceliklerin anlaşılmasını sağlamak adına bölgesel düzeyde ve hizmet sunumu düzeyinde (örneğin okullarda ya da muhtarlıklar düzeyinde) çeşitli kurumlarca bilgilendirme ve görüş toplama toplantıları yapılması, kamu kurumları ve sivil toplum düzeyinde bu toplantıların teşvik edilmesi,
Medya organlarından yararlanılması, medyanın bu konuda bilgilendirilmesi, konuyla ilgili tartışma ve farkındalık artırıcı programların yapılması,
Çocukların etkin biçimde dâhil oldukları sosyal ağlar ve yeni medyanın etkin şekilde kullanımı,
Çocukların sürece dâhil olması konusunda, yaş ve olgunluk durumlarını gözeten farklı yöntemlerin kullanılması gereklidir.
ØAynı zamanda, anayasa yapıcılar tarafından da, anayasa hazırlık sürecinde çocukların ve konu hakkında bilgi sahibi diğer aktörlerin (sivil toplum örgütleri, akademisyenler, meslek odaları, çocuklar ve alanda çalışan uzmanlar) çağırılacağı danışma toplantıları yapılmalıdır.
ØÇocukların ve toplumun görüşlerini anayasa yapıcıya doğrudan iletebilmesine dönük yolların kolaylaştırılması gereklidir. Çocukların ve yetişkinlerin görüşlerini TBMMye iletmesi için daha basit yolların geliştirilmesi, internet üzerinden T.C. Kimlik No. ile görüş bildirme gibi (çocuklar için daha da zor olan) uygulamalardan mümkün olduğunca kaçınılması daha uygun olacaktır.
ØTBMM Çocuk Hakları İzleme Komitesi, çocuk hakları konusunda duyarlılık ve uzmanlığa sahip milletvekillerinden oluşturulmalı, Anayasada çocuk hakları ile ilgili yapılacak tartışmalara doğrudan müdahil olmalı ve uygun yöntemin izlenmesi ile ilgili TBMM içi savunuculuğu sürdürmelidir. Komite üyeleri, çocuk hakları konusunda milletvekillerinin bilgilenmesini de görev olarak benimsemelidir.
ØSivil toplum ve meslek örgütleri de, çocukların, TBMM üyelerinin ve toplumun tüm kesimlerinin konu hakkında bilgilendirilmesi ve görüşlerin TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonuna aktarımı konusunda aktif rol almalıdır.
III. ANAYASADA YER ALACAK ÇOCUK HAKLARINA DAİR DÜZENLEMELERİN KAPSAMI
ØANAYASA, ÇOCUĞU TÜM BOYUTLARIYLA HAK SAHİBİ BİR BİREY OLARAK TANIMALIDIR.
Anayasa hak temelli olmalıdır.
Anayasada çocuğun tanımı yapılmalı ve çocuğun, aile içinde ve aileden bağımsız olarak, kendine özgü gelişimsel özellikleri olan hak sahibi bir birey olduğu anlayışından hareket edilmelidir.
Mevcut düzenlemenin aksine, çocuk hakları maddesi sınırlı alanlara dönük değil, bütünsel ve evrensel olarak çocuk haklarını yansıtıcı niteliğe sahip olmalıdır.
ØANAYASADA, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇOCUK HAKLARINA DAİR SÖZLEŞMEDE BELİRLENEN DÖRT REHBER İLKE (YAŞAMA ve GELİŞME, AYRIMCILIK YASAĞI, YÜKSEK YARAR ve KATILIM) YER ALMALIDIR.
BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin ilkeleri ve ruhu, Anayasada yapılacak düzenlemenin ruhuna yansıtılmalıdır.
BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin dört rehber ilkesi (Yaşama ve Gelişme Hakkı (md. 6), Yüksek Yararın Gözetilmesi (md. 3), Ayrımcılık Gözetmeme (md. 2), Çocuk Katılımı (md. 12)) Anayasada yer almalı ve çocukla ilgili tüm düzenlemeler bu ilkelerin rehberliğinde kaleme alınmalıdır.
Bu çerçevede, örneğin mevcut Anayasanın 42/6. maddesindekine (topluma yararlılık) benzer ve çocuklar arasında doğrudan ya da dolaylı şekilde ayrımcılığa yol açacak herhangi bir kıstas (yaş, cinsiyet, din, dil, etnik köken, engellilik, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği, içinde bulunulan durum (hastalık, hükümlülük, ailevi durum vs.), doğduğu/yetiştirildiği yer ya da koşullar vb.) ya da hüküm hiçbir şekilde Anayasada yer almamalıdır.
Anayasada haklarının hayata geçirilmesi noktasında çocuklar lehine pozitif ayrımcılık yapılabileceği vurgulanmalıdır.
ØÇOCUKLARI İLGİLENDİREN HER MADDEDE, AYRICA ÇOCUKLARIN ÖZEL DURUMUNA İLİŞKİN HÜKÜMLERE YER VERİLMELİDİR.
Eğitim, sağlık, adalet, sosyal güvenlik, istihdam, güvenlik ve sosyal refah hizmetleri gibi kapsam bakımından çocukların özel durumlarının dikkate alınmasını gerektiren her tür maddede, çocuklara yönelik özel hükümlere yer verilmelidir.
Bu maddelerin her biriyle ilgili olarak evrensel çocuk hakları ilkeleri ve uluslararası sözleşme hükümlerinden hareket edilmelidir.
ØİLGİLİ TÜM HÜKÜMLERDE, ÇOCUK HAKLARININ HAYATA GEÇİRİLMESİ VE ÇOCUKLARIN HAKLARINI İHLAL EDEBİLECEK HER TÜR DURUMDAN KORUNMASI KONUSUNDA DEVLETİN POZİTİF YÜKÜMLÜLÜĞÜ VURGULANMALIDIR.
ØÇOCUK HAKLARININ HAYATA GEÇİRİLMESİ KONUSUNDA BAĞIMSIZ İZLEME MEKANİZMALARINA DA (OMBUDSKİŞİ, BİREYSEL ŞİKAYET GİBİ) ANAYASADA YER VERİLMELİDİR.
ØYENİ ANAYASA SÜRECİ, BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇOCUK HAKLARI KOMİTESİNİN TÜRKİYE HAKKINDA YAYIMLADIĞI Komite, Taraf Devleti Sözleşmenin 17, 29 ve 30. maddelerine koyduğu çekincelerin kaldırılması konusunu değerlendirmesi konusunda teşvik etmektedir ŞEKLİNDEKİ SONUÇ GÖZLEMİnin DİKKATE ALINMASI BAKIMINDAN BİR FIRSAT OLARAK DEĞERLENDİRİLMELİDİR.
ØANAYASA, GENÇLERİ DE TANIMLAMALI ve GENÇLERİN HAKLARINI DA DÜZENLEME ALTINA ALMALIDIR.
Destek vermek isteyen kurum ve kuruluşlar için iletişim adresi;
Anayasa ve Çocuk Hakları İletişim Ağı İletişim Kolaylaştırıcısı: Gündem Çocuk Derneği
Tel&Faks: 0312 437 76 41 E-posta: [email protected]