12 Eylül 1980 Darbesinin 40. Yılı! Acılar Unutulmuyor...
Türkiye tarihine kara bir leke olarak geçen 12 Eylül 1980 Darbesinin 40. Yılında hala izleri silinemiyor. Bir ülkenin geçmişini harap eden ve geleceğine engel oluşturan bu darbenin 40 yılında, darbe ile ilgili özetti sizlere sunuyoruz...
Darbenin bu ülkeye ve insanlarına verdiği aziyet ciltler dolusu kipatlar yazılsa dahi bitmez. Ciltlere sığmayan tahribatları elbette bir internet sitesi haberiyle anlaymak mümkün değil ama siz okuyucularımız için tarihi bilgileri özetledik diyelim...
Kimine göre 12 Eylül darbesi kimine göre 1980 ihtilali takvim yaprakları 12 Eylül 1980'e gösterirken, gençlikten yetişkinliğe geçmek isteyen Türkiye Cumhuriyeti Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Emir komuta zinciri içerisinde gerçekleştirdiği askeri müdahale ile yeniden yara alır askeri darbeler etsek de yabancı olmayan Türkiye 27 Mayıs 1960 darbesi ve 12 Mart 1971 muhtırasının ardından yeniden siyasi bir krizin gündemine girer kamuflajların siyasete dâhil olma isteğidir.
bu sefer Süleyman Demirel'in Başbakanlık yaptığı hükümetin lağvedilmesi ile sonuçlanır ve 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası yürürlükten kaldırılır. Türkiye’nin hem sosyo-politik hem ekonomik bedelleri almasını yol açan bu askeri dönem yaklaşık 9 sene sürer.
12 Eylül darbesi ile Gazi Türkiye Büyük Millet darmadağın olur. tüm siyasi partiler lavğedilir. darbenin gelişimi, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya Deniz Kuvvetleri Komutanı oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun’dan oluşan Milli Güvenlik Konseyi, radyodan okunan ilk bildiriye göre İç hizmetler kanunun verdiği Türkiye Cumhuriyeti'ni Kollama ve koruma görevini yüce Türk milleti adına Emir ve komuta zinciri içerisinde Emir ve yerine getirme kararını alır bir ülke yönetimine bütünüyle el koyar.
12 Eylül tarihli 2 numaralı bildiri ile ülke genelinde 13 yönetimi bölgesinde 13 General sıkıyönetim komutanı olarak atanır. 7 numaralı girdi ile siyasi partilerin faaliyetlerini yasaklandığı ve Türk Çocuk Esirgeme Kurumu ve Kızılay dışındaki derneklerin faaliyetlerini de durdurulduğu duyurulur.
Emniyet Genel Müdürlüğü başta olmak üzere Polis Teşkilatı Jandarma Genel Komutanlığı'nın emrine verilir. darbe günü Emniyet ve Milli İstihbarat Teşkilatı üst düzey yöneticileri Genelkurmay başkanlığına davet edilir ve TRT ile PTT Genel müdürlüklerine beraber tercih edilir.
Kenan Evren, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Bülent ulus'u Başbakan olarak görevlendirir.
21 Eylül'de ulusunun sunduğu bakanlar kurulu listesi Milli Güvenlik Konseyi tarafından onaylanır. Darbenin gece 0.3 ilanından sonra aynı gün sabah saat 05.30 da Süleyman Demirel Bülent Ecevit Necmettin Erbakan'ı Genelkurmay Başkanı Kenan Evren tarafından birer tebliğ gönderilir.
Bu tebliğlerde, Türk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koymuştur, hükümetiniz fethedilmiş, parlemento iyiliğiniz düşmüştür.
Talimatı getiren subayın ikazlarına uyunuz ifadeleri ile birlikte gidecekleri adresler belirtilir Bülent Ecevit ve Süleyman Demirel için hamzaköy Gelibolu adresi belirlenirken Necmettin Erbakan ise Uzunada İzmir adres olarak verilir. Yaklaşık 1 ay boyunca 11 Ekim 1980'e kadar burada kalırlar. Necmettin Erbakan aynı gün uçakla uzunadaya götürür. Alparslan Türkeş evinde bulunmadığı için Milli Güvenlik Konseyi 13 eylül de bir bildiri ile teslim olmaması halinde suçlu duruma düşeceğini belirtir. bunun üzerine 14 Eylül'de Ankara merkez Komutanlığı'na teslim olur. O da uzunadaya gönderilir.
1982 Anayasası darbe ardından geçen 3 yıl içerisinde önemli kanunların tamamına yakını değiştirilir ve askeri yönetimin belirlediği danışma Meclisi tarafından hazırlanan anayasa 7 Kasım 1982 yılında yapılan ve aleyhte konuşmanın ve programda yapmanın yasak olduğu referandumda %90 2'lik Evet oyuyla büyük bir farkla kabul edilir halk oylamasında hayır oyu kullananları sandık başı askı altında tutmak için rengi Dışarıdan görünen oy pusulaları kullanıldığı iddia edilir Ama bu anayasanın çok büyük çoğunlukla kabul edilmesini açıklayan tekneden değildir anayasanın kabulünün bir başka önemli etkeni olarak İhtilali öncesi hiç Savaş ortamı nedeniyle vatandaşların kendi hayatlarından endişe etmesi kabul edilir aynı halk oylamasında Kenan Evren otomatik olarak cumhurbaşkanı seçilir kabul edilen anayasa da bulunan askeri yönetim üyelerinin ömür boyu yargılanmasını engelleyen geç 2010 Türkiye anayasa değişikliği referandumunda kadar kaldırılmaz iyi damlar ve diğer cezalar darbe sonrası devlet yöneticilerinin emri ile anarsheet ilan edilen 1683000 kişi fişlenir devlet güvenlik Mahkemesi tarafından açılan 210.000 davada 230000 kişi yargılanır 7000 kişi için idam cezası istenir ve 517 kişiye idam cezası verilir haklarında idam cezası verilenlerden ellisi asılır 26'sı siyasi suçlu 23 adli suçlu bir Asala terör örgütü militanı idamları istenen 259 kişinin dosyası Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderilir 71000 kişi Türk Ceza Kanununun 141-142 w163 maddelerinden yargılanır 98404 kişi örgüt üyesi olmak suçundan yargılanır 388000 kişiye pasaport verilmez 30000 kişi sakıncalı olduğu için işten atılır 14000 kişi vatandaşlıktan çıkarılır 30000 kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına gider darbeciler AK Parti döneminde yargılandı darbeler tarihi ile iyice yıpranan Türkiye Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki AK Parti iktidarının başlamasıyla üzerindeki sizde havayı silmeye kısa sürede Başarır 12 Eylül 2010'daki referandumda %58 Evet oyu çıkar ve 13 Eylül 2010 sabahından itibaren 12 Eylül'ün sorumluları hakkında suç duyuruları yapılmaya başlanır 12 Eylül 2010 tarihinde sonuçlanan referandum sonrasında değiştirilen yasalar çerçevesinde 12 Eylül 1980 yılında gerçekleştirmiş olan mağdur olanların ilgililere dava açma hakkı doğar bunun sonucunda referandum tarihinin ilk gününden itibaren savcılığa binlerce suç duyurusunda bulunulur bütün bu suç duyuruları toplanıp Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 7 Nisan 2011 yılında hiç soruşturma açılır derdini üzerinden geçen 31 yılın sonunda açılabilen ilk soruşturma olur dava sonucunda Kenan Evren ve Tahsin Şahinkaya 765 sayılı Türkiye Cumhuriyeti kanunun devlet Kuvvetleri aleyhine cürümler başlıklı 146. maddesi uyarınca ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılır eski Hava Kuvvetleri Komutanı Emekli Orgeneral Tahsin şahinkaya'nın Kenan evren'den 2 ay sonra 90 yaşında ölmesi ile yargıtay aşamasındaki dava düşer